Цементийг зориулалтаар нь барилгын өргөн хэрэглээний ба тусгай зориулалтын гэж ангилах ба чулуунцрын төрлөөр нь портландцементийн, хөнгөн цагаант, сульфоалюминат чулуунцрын гэж ялгадаг. Манай улсад портландцементийн чулуунцрын цемент буюу портландцементийг хамгийн өргөн хэрэглэж байна.

 Цементийн уутан дээрх хаяглалт хэрэглэгчдийн зайлшгүй мэдэх шаардлагатай олон мэдээллийг агуулсан байдаг.
 

  Зурагт портландцемент РС-42.5, ОРС 42,5 гэж тэмдэглэгдсэн байна. Үсгэн тэмдэглэгээ нь түүний найрлагын төрлийг, харин 42.5 гэдэг нь түүний бат бэхийн ангийг зааж байгаа юм. Энэхүү бат бэхийн ангийг 28 хоног бэхжүүлсэн цементийн шахалтын бат бэхийн үзүүлэлтээр тогтооно.

MNS 974:2008 “Портландцемент

Техникийн шаардлага, стандартын дагуу портландцементийг бүрдүүлэгч орцоор нь :

 Эдгээр цементийн бүрдүүлэгч орцыг хүснэгтээр харуулбал:



Тайлбар: 

^a,b –Нэмэлтээр идэвхт эрдэс байна. Идэвхгүй эрдэс нэмэлт нь 8 хувиас их байж болохгүй.    
^{c , d} – Нэмэлтээр идэвхт эрдэс байна
^e – Хоёроос дээш төрлийн нэмэлт хэрэглэх үед идэвхтэй ба идэвхгүй нэмэлтийн холимог байж болно. Гэхдээ нунтагласан нүүрсний үнс хэрэглэх нөхцөлд хэмжээ нь цементийн жингийн найман хувиас их байж болохгүй. Мөн домен зуухны шаарга хэрэглэх үед шаарганы нэмэх хэмжээ нь портландцементэд өмнө нэмсэнтэй давхардаж болохгүй юм.

  Зурагт үзүүлсэн “ПОРТЛАНДЦЕМЕНТ ОРС 42.5” гэсэн бичлэгийг “ердийн бэхжилттэй, идэвхт эрдэс нэмэлттэй, 42.5 ангийн портландцемент” гэж уншина. Гэхдээ орсон нэмэлтийн хэмжээг заагаагүй байна.

Стандартын дагуу портландцементийг дараах байдлаар тэмдэглэнэ. Үүнд:

1. Портландцемент РС 42,5R  974 : 2008 гэсэн тэмдэглэгээг “Хурдан бэхжилттэй, 42,5 ангийн портландцемент”, 
2. Портландцемент ОРС 15 42.5  MNS 974 : 2008 гэсэн тэмдэглэгээг “Ердийн бэхжилттэй 15 хувийн идэвхт эрдэс нэмэлттэй, 42.5 ангийн портландцемент”, 
3.  Шааргат портландцемент PSA 42,5R 974 : 2008 гэсэн тэмдэглэгээг “Хурдан бэхжилттэй, 21-ээс 50 хүртэл хувийн шааргатай, 42,5 ангийн шааргат портландцемент”,
4. Пуццолан портландцемент PFC 42,5 974 : 2008 гэсэн тэмдэглэгээг “Ердийн бэхжилттэй, нүүрсний үнсэн нэмэлттэй, 42,5 ангийн пуццолан портландцемент”,     
5. Холимог цемент СРС 32,5 974 : 2008 гэсэн тэмдэглэгээг “Ердийн бэхжилтэй, шаарга, үнсний холимог нэмэлт 30 хүртэл хувь агуулсан, 32,5 ангийн холимог цемент” гэж тус тус уншина.

Зургаас харахад “ОРС” төрлийн цементэд нэмэлтийн хэмжээг бичээгүй байна.

“R” гэсэн тэмдэглэгээ нь хурдан бэхжинэ гэсэн утгыг илэрхийлэх бөгөөд тэдгээрийн ялгааг дараах хүснэгтээс харж болно. Хүснэгтээс харахад “R” тэмдэглэгээтэй цемент нь бат бэхээ хурдан авдаг. 



  Цементэд үйлдвэрээс чанарын гэрчилгээ дагалдах бөгөөд түүнд нэмсэн нэмэлтийн төрөл, хэмжээг бичдэг.
 
  Цементийн ангиас гадна идэвх буюу бодит бат бэхийг мэдэх хэрэгтэй. Олон улсын стандартад нормчлогдсон бат бэхийг зааж өгсөн байдаг. MNS 3091:2008 стандартад 42.5 ангийн портландцементийн нормчлогдсон бат бэхийг 48 МПа гэж заасан байна. Өөрөөр хэлбэл 42.5 ангийн портландцементийн 28 хоногийн дараах бодит бат бэх нь 48 МПа-аас багагүй байх ёстой. Одоогоор энэхүү нормчлогдсон бат бэхийн тухай ойлголт үйлдвэрлэгч болон хэрэглэгчид аль алинд нь тодорхой бус байна. Мөн энэ талаар стандартад бүдэг бадагхан тусгагдсан байдаг. Харин энэ нь портландцементэн бүтээгдэхүүнд чухал үзүүлэлт юм. Нормчлогдсон үзүүлэлт буюу бат бэх бага үед цементийн зарцуулалт ихэснэ. 

Анхаарах зүйлс:



Цементийн талаарх илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг www.barilgachin.mn сайтаас авна уу.