Өвөг дээдэс, хуучны цаг үеэс уламжлагдан ирсэн дугуй хэлбэртэй барилга, сууц яагаад өнөө хэр нь ашиглагдсаар байгаа вэ?

   Тэгвэл АНУ-ын баруун өмнөд нутгийн Хоган, Монгол гэр, Хойд Америкийн Типи, Грекийн Тенемос гээд эрт дээр үеэс хэрэглэгдсээр ирсэн дугуй хэлбэрт сууцнаас үндсэн санаа авч, орчин цагийн байшин барилга барих нь нэмэгдсээр байна. Харин яагаад дугуй хэлбэрийг нь дуурайлган барилга барих болсон нь их сонин. Өндөг, дэлхий, модны их бие болон чулуу гээд зуувин хэлбэр дүрсийг хүрээлэн буй байгаль орчны тусгал гэж үздэг ажээ.

   Ялангуяа уламжлалт дугуй сууцны хэлбэрийг одоо цагийн дэвшилтэт технологи, барилгын материалтай уялдуулж чадвал бат бөх байшинтай болох боломжтой гэнэ. Учир нь байгалийн шинжлэх ухаан талаас нь тайлбарлавал дугуй хэлбэр бүхий байшин нь хүчтэй салхи, хар шуурганд тэсвэртэй, тав тухтай, дулаан алдагдал багатай, эрчим хүчний хэмнэлттэй, аюулгүй гээд олон давуу талтай. Мөн дээвэр нь хүчтэй салхинд хууларч унахгүй байх боломжтой юм.

   Дугуй сууцанд хоорондоо холбогддог олон арван цэг бий. Барилгачид байшингийн хэсэг тус бүрийг холбон барих боломжтой. Урьд нь олс, мод, арьс, эсгий гээд тухайн үед эдэлж хэрэглэдэг байсан гол материалуудаараа дугуй сууцыг барьдаг байжээ. Харин өнөө цагт бол барилгын материал нь ган бөгж бүхий цацраг, ган хаалт, газар хөдлөлт болон хар шуурганаас хамгаалсан холбоос, боолт, ган кабел зэрэг инженерийн бүрэлдхүүнүүдийг ашиглах болжээ.

   Энэ бүх арга технологи нь тухайн барилгыг газар хөдлөлт, хүчтэй салхи, цасан шуурга зэрэг байгалийн элдэв гамшигт тэсвэртэй бат бөх, уян хатан чанартай болгож байгаа юм.