БОХИР УСНЫ ВАКУМ СИСТЕМ

БОХИР УСНЫ ВАКУМ СИСТЕМ

   Сүүлийн үед шинээр нэвтэрч байгаа нэгэн технологийг танилцуулахаар бэлдлээ. Энэ нь байгаль орчинд ээлтэй бохир усыг татан зайлуулах систем бөгөөд ихэвчлэн бохир ус цуглуулах бие даасан системд ашиглана. Мөн ердийн ариутгах татуургын систем тавихад тохиромж муутай, тухайлбал хөрсний усны түвшин өндөр зэрэг газар энэ системийг ашиглахад тохиромжтой.
 
    Сөрөг даралтаар буюу вакум үүсгэн ажилладаг тул өндөр битүүмжлэлтэй бөгөөд бохир ус гадагш шүүрүүлж хөрс болон гүнийн ус бохирдуулахгүй, эвгүй үнэр ялгаруулахгүй. Иймд ариутгах татуургын вакум системийн хоолойг ундны ус хангамжийн шугам хоолойтой нэг сувагт зэрэгцүүлэн угсрах боломжтой Европын холбоонд зөвшөөрөгдсөн ганц систем (DIN EN 1091 “Барилгын гаднах ариутгах татуургын вакум систем” стандарт) бөгөөд усны хамгааллын бүсэд ч суурилуулах боломжтойгоос гадна шугамын алдагдлаас хамгаалах тусгай арга хэмжээ авах шаардлагагүй.
Ариутгах татуургын вакум сувагт үзлэгийн худаг хийх шаардлагагүй бөгөөд битүү шугам хоолойноос бүрдэнэ. Агаар, бохир усны холимог өндөр хурдаар тээвэрлэгддэг тул ваакуум шугам хоолойд аливаа тунадас хуримтлагдахаас урьдчилан сэргийлдэг, өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэг онцлогтой.  
 
Ариутгах татуургын вакум системийг дараах нөхцлүүдэд ашиглахад илүү тохиромжтой. Үүнд:
 
  • Амины орон сууцны хороолол зэрэг тархалт ихтэй, хүн ам сийрэг суурьшилтай газар,
  • Газарын доорхи усны түвшин өндөртэй газар,
  • Тэгш гадаргуутай газарт,
  • Зай багатай, давчуу орон зайтай газар,
  • Усны суваг шуудуу, инженерийн шугам сүлжээ зэрэг саад ихтэй газар,
  • Хөрсний тохиромжгүй нөхцөлтэй газарт,
  • Усны хамгаалалтын бүсэд,
  • Улирлын чанартай ажилладаг болон бохир ус тогтмол гадагшлуулдаггүй газруудад (амралт, сувилал, аялал жуулчлалын газрууд, зуслангийн байр зэрэг),
  • Барилга, газар шорооны ажлаар зам, дэд бүтцийн байгууламж, хөрсийг хамгийн бага хөндөх шаардлагатай газарт,
  • Үйлдвэрийн бохир усыг зайлуулахад ашиглах боломжтой.
 
Ариутгах татуургын өөрийн урсгалаар урсдаг ердийн системтэй харьцуулахад ариутгах татуургын ваакуум систем нь тодорхой нөхцөлд илүү хэмнэлттэй, зай бага шаарддаг зардал багатай систем юм. Ариутгах татуургын бусад системээс хавьгүй бага хөрөнгө оруулалтын зардалтай байж болно.
 
Ариутгах татуургын вакум сүлжээ нь ваакуум хавхлага (хаалт) бүхий цуглуулах худаг, цуглуулах сав бүхий вакум станц, вакум суваг зэргээс бүрдэнэ (Зураг 1). Тэгш газарт үндсэн вакум шугам хоолой нь 4 км хүртэл урттай байж болно.
 
Мөн вакум системд хэрэглэх шугам хоолойн голч нь бага байдаг тул ухах шуудуугийн болон газар шорооны ажлын хэмжээ бага байдаг. Түүнчлэн аливаа инженерийн шугам сүлжээтэй огтлолцох нөхцөлд уян хатан байдлаар давуулан эсвэл доогуур нь тойруулан тавих боломжтой.
 
Ажиллах зарчим
Барилгаас гарах ахуйн бохир ус өөрийн урсгалаар цуглуулах худагт хуримтлагдаж, цуглуулах савны тодорхой түвшинд хүрэхэд хаалттай байсан ваакуум хавхлаг автоматаар нээгдэх ба атмосферийн даралт ба ваакуум систем дэх даралтын зөрүүгээр бохир ус/ агаарын холимог ваакуум шугам хоолойгоор дамжин ваакуум станц руу урсана. Ваакуум шугам хоолойгоор дамжих бохир ус ваакуум станц дахь ваакуум цуглуулах саванд хуримтлагдана. Ваакуум орчинг ваакуум станцийн ваакуум үүсгүүрийн тусламжтайгаар тодорхой ажлын түвшинд барьж байдаг. Бохир ус ваакуум станциас дамжуулах насосоор шахагдан ваакуум сувагаар дамжин төвлөрсөн ариутгах татуургын аль ойрхон худаг эсвэл цэвэрлэх байгууламж руу шууд юүлэгдэнэ.
 
 
Ашиглалт ба засвар үйлчилгээ
 
Вакум үүсгэх вакум станцанд цахилгааны холболт хийнэ. Нэг хүнд ноогдох цахилгааны хэрэглээ бага бөгөөд жилд ойролцоогоор 15 кВтцаг байна. Вакум суваг нь өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэг (бохир ус 4-6 м/сек хурдтай шахагдана) ба засвар үйлчилгээ шаарддаггүй. Өндөр битүүмжлэлтэй систем тул эвгүй үнэр гаргахгүй бөгөөд засвар үйлчилгээ хийх явцад бохир устай харьцахгүй тул ажилчдын аюулгүй ажиллагаа, ажлын байрны эрүүл ахуйн нөхцөл бүрэн хангагдана.
Вакум системд иж бүрэн хяналт мониторинг хийх боломжтой. Вакум системд албан бусаар холболт хийх боломжгүй. Вакум сувгаар агаарын агууламж өндөртөй ахуйн бохир ус зайлуулагдах ба хөрсний болон хурын ус сувагт нэвтрэх боломжгүй тул цэвэрлэх байгууламжийн үйл ажиллагаанд эерэг нөлөө үзүүлнэ.    
 
 
Вакум системийн өртөг
 
Вакум системийн өртөг нь шугам сүлжээний овор хэмжээ болон газрын онцлог нөхцөлөөс хамаарна. Барилгын ажлын бүхий л нөхцөлийг тооцох нөхцөлд вакум системийн өртөг нь ердийн ариутгах татуургын системтэй харьцуулахад 25-40% хэмнэлттэй байж болно.   
Бохир усны Вакум сисТЕМ
Сүүлийн үед шинээр нэвтэрч байгаа нэгэн технологийг танилцуулахаар бэлдлээ. Энэ нь байгаль орчинд ээлтэй бохир усыг татан зайлуулах систем бөгөөд ихэвчлэн бохир ус цуглуулах бие даасан системд ашиглана. Мөн ердийн ариутгах татуургын систем тавихад тохиромж муутай, тухайлбал хөрсний усны түвшин өндөр зэрэг газар энэ системийг ашиглахад тохиромжтой.
 
Сөрөг даралтаар буюу вакум үүсгэн ажилладаг тул өндөр битүүмжлэлтэй бөгөөд бохир ус гадагш шүүрүүлж хөрс болон гүнийн ус бохирдуулахгүй, эвгүй үнэр ялгаруулахгүй. Иймд ариутгах татуургын вакум системийн хоолойг ундны ус хангамжийн шугам хоолойтой нэг сувагт зэрэгцүүлэн угсрах боломжтой Европын холбоонд зөвшөөрөгдсөн ганц систем (DIN EN 1091 “Барилгын гаднах ариутгах татуургын вакум систем” стандарт) бөгөөд усны хамгааллын бүсэд ч суурилуулах боломжтойгоос гадна шугамын алдагдлаас хамгаалах тусгай арга хэмжээ авах шаардлагагүй.
Ариутгах татуургын вакум сувагт үзлэгийн худаг хийх шаардлагагүй бөгөөд битүү шугам хоолойноос бүрдэнэ. Агаар, бохир усны холимог өндөр хурдаар тээвэрлэгддэг тул ваакуум шугам хоолойд аливаа тунадас хуримтлагдахаас урьдчилан сэргийлдэг, өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэг онцлогтой.  
 
Ариутгах татуургын вакум системийг дараах нөхцлүүдэд ашиглахад илүү тохиромжтой. Үүнд:
 
  • Амины орон сууцны хороолол зэрэг тархалт ихтэй, хүн ам сийрэг суурьшилтай газар,
  • Газарын доорхи усны түвшин өндөртэй газар,
  • Тэгш гадаргуутай газарт,
  • Зай багатай, давчуу орон зайтай газар,
  • Усны суваг шуудуу, инженерийн шугам сүлжээ зэрэг саад ихтэй газар,
  • Хөрсний тохиромжгүй нөхцөлтэй газарт,
  • Усны хамгаалалтын бүсэд,
  • Улирлын чанартай ажилладаг болон бохир ус тогтмол гадагшлуулдаггүй газруудад (амралт, сувилал, аялал жуулчлалын газрууд, зуслангийн байр зэрэг),
  • Барилга, газар шорооны ажлаар зам, дэд бүтцийн байгууламж, хөрсийг хамгийн бага хөндөх шаардлагатай газарт,
  • Үйлдвэрийн бохир усыг зайлуулахад ашиглах боломжтой.
 
Ариутгах татуургын өөрийн урсгалаар урсдаг ердийн системтэй харьцуулахад ариутгах татуургын ваакуум систем нь тодорхой нөхцөлд илүү хэмнэлттэй, зай бага шаарддаг зардал багатай систем юм. Ариутгах татуургын бусад системээс хавьгүй бага хөрөнгө оруулалтын зардалтай байж болно.
 
Ариутгах татуургын вакум сүлжээ нь ваакуум хавхлага (хаалт) бүхий цуглуулах худаг, цуглуулах сав бүхий вакум станц, вакум суваг зэргээс бүрдэнэ (Зураг 1). Тэгш газарт үндсэн вакум шугам хоолой нь 4 км хүртэл урттай байж болно.
 
Мөн вакум системд хэрэглэх шугам хоолойн голч нь бага байдаг тул ухах шуудуугийн болон газар шорооны ажлын хэмжээ бага байдаг. Түүнчлэн аливаа инженерийн шугам сүлжээтэй огтлолцох нөхцөлд уян хатан байдлаар давуулан эсвэл доогуур нь тойруулан тавих боломжтой. 

Ажиллах зарчим
Барилгаас гарах ахуйн бохир ус өөрийн урсгалаар цуглуулах худагт хуримтлагдаж, цуглуулах савны тодорхой түвшинд хүрэхэд хаалттай байсан ваакуум хавхлаг автоматаар нээгдэх ба атмосферийн даралт ба ваакуум систем дэх даралтын зөрүүгээр бохир ус/ агаарын холимог ваакуум шугам хоолойгоор дамжин ваакуум станц руу урсана. Ваакуум шугам хоолойгоор дамжих бохир ус ваакуум станц дахь ваакуум цуглуулах саванд хуримтлагдана. Ваакуум орчинг ваакуум станцийн ваакуум үүсгүүрийн тусламжтайгаар тодорхой ажлын түвшинд барьж байдаг. Бохир ус ваакуум станциас дамжуулах насосоор шахагдан ваакуум сувагаар дамжин төвлөрсөн ариутгах татуургын аль ойрхон худаг эсвэл цэвэрлэх байгууламж руу шууд юүлэгдэнэ.
 
 
Ашиглалт ба засвар үйлчилгээ
 
Вакум үүсгэх вакум станцанд цахилгааны холболт хийнэ. Нэг хүнд ноогдох цахилгааны хэрэглээ бага бөгөөд жилд ойролцоогоор 15 кВтцаг байна. Вакум суваг нь өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэг (бохир ус 4-6 м/сек хурдтай шахагдана) ба засвар үйлчилгээ шаарддаггүй. Өндөр битүүмжлэлтэй систем тул эвгүй үнэр гаргахгүй бөгөөд засвар үйлчилгээ хийх явцад бохир устай харьцахгүй тул ажилчдын аюулгүй ажиллагаа, ажлын байрны эрүүл ахуйн нөхцөл бүрэн хангагдана.
Вакум системд иж бүрэн хяналт мониторинг хийх боломжтой. Вакум системд албан бусаар холболт хийх боломжгүй. Вакум сувгаар агаарын агууламж өндөртөй ахуйн бохир ус зайлуулагдах ба хөрсний болон хурын ус сувагт нэвтрэх боломжгүй тул цэвэрлэх байгууламжийн үйл ажиллагаанд эерэг нөлөө үзүүлнэ.    
 
 
Вакум системийн өртөг
 
Вакум системийн өртөг нь шугам сүлжээний овор хэмжээ болон газрын онцлог нөхцөлөөс хамаарна. Барилгын ажлын бүхий л нөхцөлийг тооцох нөхцөлд вакум системийн өртөг нь ердийн ариутгах татуургын системтэй харьцуулахад 25-40% хэмнэлттэй байж болно.   

Холбоотой мэдээ