Сүүлийн үед барилгын салбарт осол ойрхон гарч хүний амь нас эрсдсэн тохиолдол гарах болсон. Ослын 80 орчим хувь нь өндрөөс унаж амь насаа алдсан гэх тоо баримт бий.

Үүнтэй холбоотойгоор Хэвлэлийн хүрээлэнгийн дэргэдэх Эдийн засгийн сэтгүүлчдийн “Өөрчлөлт” клубээс “Хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын стандарт хэрэгжсэнээр барилгын салбарт хүний амь эрсдэхгүй” сэдэвтэй хэлэлцүүлэг 09 сарын 30-ны өдөр зохион байгууллаа. Уг хэлэлцүүлэгт Барилга хот байгуулалтын яам /БХБЯ/, Хөдөлмөрийн яам /ХЯ/, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар /МХЕГ/, Стандар хэмжилзүйн үндэсний төв СХЗҮТ/, Барилгачдын үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо МБҮЭХ/ зэрэг төрийн байгууллага, Монголын Барилгачдын холбоо, Монголын Барилгын үндэсний ассоциаци, “Вагнер Ази”  зэрэг төрийн бус байгууллагын төлөөлөл оролцсон юм. Ингээд зөвлөгөөнд оролцогсдын санал бодлыг хүргэе.

МХЕГ-ын Хөдөлмөр хамгаалалын хэлтсийн дарга Б.Буяннэмэх:

2014 оны 09 сарын 08-ны өдрийн байдлаар нийтдээ 205 удаагийн үйлдвэрлэлийн осол бүртгэгдсэнээс 222 хүн өртөж, 23 хүн нас барж, 13 хүн тахир дутуу болж, 183 хүн хөдөлмөрийн чадвараа түр хугацаагаар алдсан гэсэн судлагаа гарсан. Уг тоон судалгаанд сүүлийн үед барилга дээр гарсан ослууд ороогүй байгаа. Учир нь уг ослуудыг Цагдаагийн байгууллага шалгаж байгаа юм.

Ер нь МХЕГ -аас “Төрийн хяналт шалгалтын тухай хууль”-ийн хүрээнд хүний эрүүл аюулгүй орчинд ажиллаж амьдрах эрхийг хангах зорилготойгоор  хяналт шалгалт зохион байгуулдаг. Өнөөдөр ч ялгаагүй Улаанбаатар хотод баригдаж байгаа бүх барилгууд дээр нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газар хяналт шалгалтаа, БХБЯ-ны холбогдох мэргэжилтнүүдийн хамт хийгээд явж байгаа.

“Вагнер Ази Төхөөрөмж ХХК”-ийн Аюулгүй ажиллагааны сургалтын ахлах ажилтан, сургагч багш Т.Долгор

“Барилгын томоохон компаниуд  жижиг компани, туслан гүйцэтгэгчтэй хамтарч ажиллахдаа аюулгүй ажиллагааны талаар гэрээндээ тусгах, сургалтад хамруулах тал дээр анхаарч үздэггүй учраас осол гарах шалтгаан болж байна гэж үзэж байна.

Манай сургалтад хамрагддаг хөдөлмөр хамгааллын инженерүүд тухайн салбарын аюулгүй ажиллагааг хангахад чиглэсэн хууль, журмыг маш сайн мэддэг хэдий ч бодит байдал дээр хэрэгжүүлдэггүй нь харагддаг”

Барилгачдын үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дарга Б.Батцогт:

2012 оноос БХБЯ-ны агентлаг Барилга Хөгжлийн төв, Барилгачдын холбоо, Барилгачдын үйлдвэрчний эвлэл зэрэг байгууллагууд хөдөлмөр хамгаалалын “Цэнхэр карт” хөтөлбөрийг зохион байгуулсан. Уг хөтөлбөрийн хүрээнд 2012-2013 онд барилгын хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй байдлын инженерүүд болон талбайн даамлууд нийт 1450 хүнийг сургалтанд хамруулсан. Үүний үр дүнд ослын тоо буурсан. Барилга дээр осол гараад байгаагийн гол шалтгаан нь ажил олгогчдын хариуцлагатай холбоотой. Үүнийгээ БХБЯ, МХЕГ зэрэг төрийн байгууллага руу хамруулах шаардлагүй юм. Хууль эрхзүйн орчин хангалттай бий. “Барилгын нийт төсөвт өртгийн 131,6 хувийг хөдөлмөр хамгаалал аюулгүй байдлыг хангахад зарцуулах ёстой” гэж заасан байгаа. Ер нь бол бүх үүрэг хариуцлагыг ажил олгогч байгууллага хариуцах учиртай. Барилгын үйл явцыг талбайн даамал хариуцана. Өдөр тутам, цаг тутамд хөдөлмөр аюулгүй ажиллагааг шалгаж байх учиртай. Зөвхөн ашиг харсан хүмүүсээс болж осол гарч байна.

БХБЯ-ны Барилга, барилгын материал бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Б.Цэдэнсамба:

Сүүлийн жилүүдэд барилгын салбар эрчимтэй хөгжиж байгаа. Өнгөрсөн онд 20400 гаруй айлын орон сууц ашиглалтад орсон бол энэ оны 9-р сарын байдлаар 15000 айлын орон сууц ашиглалтад ороод байна. Монгол Улсын түүхэнд ийм олон орон сууц ашиглалтад орж байсан удаагүй.

Энэ хэмжээгээр барилгын салбарт ажиллагсдын тоо өсөн нэмэгдэж байгаа. Гэвч ослын тоо харьцангуй буурсан. Тухайлбал: Энэ оны байдлаар барилгын осол 2012 оноос дөрөв дахин, 2013 оноос хоёр дахин буурсан.

БХБЯ-наас хяналт шалгалтын ажлыг олон ч удаа хийж акт баримт гаргасан. Осол гаргаагүй цагаа тооцоодог явдаг барилгын цөөнгүй компаниуд бий. Харин жижиг туслан гүйцэтгэгч компаниуд ажлын хариуцлага алдаж, хүний амь нас хохироож байгаа нь салбарын нэр  хүндэд нөлөөлж, МХЕГ-ыг ажлаа хийгээгүй мэтээр ойлгодог байдал манайд ихээхэн газар авч байна.

Монголын барилгачдын холбооны тэргүүн М.Батбаатар

“Сүүлийн үед барилгын ажил ялангуяа орон сууц барих ажлыг захилагч, хөрөнгө оруулагчдын хувьд аль болох хямд зардлаар барьж, өндөр үнээр зарахыг эрмэлзэх болсноос биш гүйцэтгэгчид шаардлагатай хөрөнгийг гаргаж өгөхгүй байгаа юм. Эдгээр осол аваар гаргаад байгаа гарын арван хуруунд багтах нэр бүхий компаниуд БХБЯ, МХЕГ-аас зохион байгуулдаг хөдөлмөр хамгааллын сургалтад сүүлийн 2 жилд огт хамрагдаагүй байх жишээний. Цаашдаа

Нэгдүгээрт: Монгол улсдаа нутагшуулсан олон улсын стандартыг мөрдөх

Хоёрдугаарт: Ажил олгогч болон туслан гүйцэтгэгч нар гэрээгээр ажил үүргээ гүйцэтгэж байх нь чухал байна.

Тиймээс бүх компаниудыг аюулгүй ажиллагааны стандартыг хангаж ажиллаж байгаа эсэхийг байнга хянаж байх хэрэгтэй.

Монголын барилгын ассоциацийн гүйцэтгэх захирал Г.Түмэнжаргал
Барилгын компаниудын хувьд хөдөлмөрийн аюулгүй байдалд зарцуулах хөрөнгөө хуульд заасны дагуу гаргахгүй байх тохиолдол байдаг. Тиймээс манай байгууллагын зүгээс хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг сайн хангаж ажилладаг компаниудынхаа туршлагыг хуваалцах ажлыг зохион байгуулж байгаа”

Хөдөлмөрийн яамны Хөдөлмөрийн харилцааны бодлого зохицуулалтын газрын ахлах мэргэжилтэн Т.Эрдэнэ:

Манай улсад хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаатай холбоотой  10-аад журам, 130 стандарт мөрдөгдөж байгаа бөгөөд эдгээр хууль журам стандарт нь салбартаа хангалттай. Харин хэрэгжих тал дээр учир дутагдалтай байна. Хөдөлмөрийн яамнаас БНСУ-ын барилгын салбар дахь аюулгүй ажиллагааны туршлагыг судалж байна. Одоогоор барилгын салбартай холбоотой дээрх байгууллагуудын аль нь ч цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ тулгарч буй асуудлуудыг шийдвэрлэх тал дээр хамтарч ажиллах санал гаргасангүй. Өөр өөрсдийн байгууллагаас хариуцлагыг холдуулан, ийм тийм ажил хийсэн гэсэн аахар шаахар тайлбар өгч барилгын ослыг бүрмөсөн арилгах арга замуудыг эрэлхийлэх бодитой оролдлого хийсэнгүй.

Мөн МХЕГ-ын зүгээс удаа дараа барилгын осол гаргасан компаниудын тусгай зөвшөөрлийг цуцлах саналыг БХБЯ-нд өгсөн гэдэг хэдий ч яамны зүгээс тийм акт, хүсэлт хүлээж аваагүй гэдгээ хэлж байлаа. Энэ нь төрийн байгууллагууд хамтарч ажиллаж чаддаггүй гэдгийг харуулж байна.

МХЕГ-ын Барилга, Эрчим хүчний хяналтын хэлтсийн дарга Г.Батбаатар:

"Барилга дээр осол аваар гарахад захиалагч, гүйцэтгэгч нарт хариуцлага тооцохгүй, зөвхөн хөдөлмөр хамгааллын инженер бүх хариуцлагыг үүрээд байна. Гадны орнуудад бол хөдөлмөр аюулгүй ажиллагааны дүрэм зөрчигдсөнөөс үүдэн хүний амь нас эрсэдсэн тохиолдолд тухайн компанид маш өндөр торгууль тавьдаг. Ингэснээр торгууль төлсөн компани санхүүгийн хүнд байдалд ордог. Гэтэл манайд 250 мянгаас 4 сая төгрөгийн торгууль ногдуулж байна" гэх зэргээр санал бодлоо хэлсэн юм.

Тус хэлэлцүүлэгт холбогдох албаны хүмүүс оролцсон боловч өөр өөрсдийн зүгээс ослын гарч байгаа шалтгаануудыг тайлбарлаж хэлээд хууль эрхзүйн, болоод норм стандарт хангалттай бий. Хувь хүн болоод туслан гүйцэтгэгч нарын хувийн хариуцлага сул байна гэхээс өөр илүү тайлбар өгсөнгүй. Ослыг бууруулах дорвитой гаргалгааг гаргаж чадсангүй ээ.

Барилгын салбарт гарч байгаа ослыг бууруулахад иргэн таны ч оролцоо хэрэгтэй байгаа юм. Хэрэв таны ажиллаж, амьдарч буй ойр орчимд хөдөлмөрийн аюулгүй байдал хангаагүй, зөвшөөрөлгүй барилга байшин баригдаж байгаа бол МХЕГ 1286,  НМХГ 70111284 болон Засгийн газрын мөн ЗГ 1111 төвд утсаар болон бичгээр мэдээлэл өгөх боломжтой.