“Хөнгөн үйлдвэрийн судалгаа, хөгжлийн хүрээлэн”-гээс хонины ноосоор барилгын дулаалгын материал үйлдвэрлэх тухай, ажил хэрэг болгохоор 4 жилийн өмнөөс ажиллаж байгаа билээ. Анх тус хүрээлэн ноосон ширхэгтээр барилгын дулаалгын материал үйлдвэрлэж байгаа Ирланд, Англи, ХБНГУ, Шинэ Зеланд, Австри зэрэг улсуудын бүтээгдэхүүн, технологийн талаар судалгаа хийсний үндсэн дээр өөрийн орны ашиглалт муутай ноосон түүхий эдийн нөөцийг ашиглах зорилготой барилгын дулаалгын ноосон материал үйлдвэрлэх жижиг үйлдвэрийг инновацийн төслөөр байгуулжээ. Одоогоор “Эрдэнэт хивс”, “Эко ноос” зэрэг компаниуд барилгын дулаалгын ноосон материал үйлдвэрлэх технологийг үйлдвэрлэлдээ нэвтрүүлэн ажиллаж байна.
Хэдийгээр хонины ноосон барилгын дулаалгын материал зах зээл дээр гараад удаагүй ч тодорхой тооны хэрэглэгчидтэй болж амжжээ. Ялангуяа амины орон сууц барьдаг хувийн хэвшлийнхэн ихэд сонирхох болсон гэнэ. 
Манай улсад барилгын дулаалгын зориулалтаар ашиглаж байгаа шилэн ба эрдэс хөвөн зулхай, хавтан, хөөсөнцөр хавтан зэрэг материал нь эрүүл ахуйн шаардлагыг хангадаггүй аж. Тухайлбал хөөсөнцөр хавтан жин багатай, талбай ихтэй, ашиглахад хялбар боловч галд шатамхай, шатах үедээ хортой хий ялгаруулж хүнийг үхэлд хүргэх аюултай байдаг бол шилэн болон эрдэс ширхэгтээр хийсэн дулаалгын материалын тоосонцор хүний амьсгалын эрхтэн болон арьсанд хортой нөлөө үзүүлдгийг эрдэмтэд нотолсон байдаг. Иймд гадаадын орнууд эдгээр дулаалгын материалыг ялангуяа орон сууцны барилгад хэрэглэхээс татгалзаж эхэлжээ.


Манай улс ч мөн аюулгүй, чанартай материалыг барилга байгууламждаа ашиглах цаг хэдийн болсон. Тэр тусмаа өөрийн боломж нөхцөлд тулгуурлан бий болж буй шинэ технологийг манай барилгын салбарынхан идэвхтэй дэмжин ажиллана гэдэгт үйлдвэрлэгчид найдаж байгаа хэлж байсан юм.
Анх хонины ноосон дулаалгын материал гаргаж авсны дараа  “Хөнгөн үйлдвэр судалгаа, хөгжлийн хүрээлэн”-гээс туршилтаар Баянхошуунд байрлах нэгэн жижиг барилгын зөвхөн дээврийн хэсэгт дулаалга хийсэн нь өнөөг хүртэл ямарч асуудалгүй байгаа гэнэ. Асуудал гэдэг нь шинэ дулаалгын материал өгөршиж муудаагүй, хорхой шавьж үржээгүй гэсэн үг. Харин барилга эрс дулаахан болсныг тус барилгын оршин суугчид баталж байгаа аж.
Барилгын хонины ноосон материалын давуу талыг дурдьвал
Ноосон дулаалгын материал уян хатан, атираатай, хэмжээс олон янзаар хувирч байдаг тул хэлбэрээ өөрчлөх, буцаж анхны хэлбэрт орохдоо хялбар, хөндий хоосон зайг дүүргэж чигжихэд хамгийн тохиромжтой.
       Ноосон ширхэгт нь агаар орж, гарах сая сая жижиг сүвнүүд байдаг ба тэр нь дулааныг маш сайн хадгалж байдаг.
 
         Ноос ус чийгийг маш хурдан шингээж гадагшлуулдаг чадвартайгаа уялдсан дулаан хадгалах гайхалтай шинж чанар нь түүнийг маш сайн тусгаарлагч болгодог. Энэхүү шинж чанар нь хонийг зуны халуунд сэрүүцүүлж, хүйтэн сэрүүн үед дулаацуулж байдаг онцлогтой.
        Ноос чийг шингээх чадвартай, ус чийгийг дулааны эффектээ алдахгүйгээр зайлуулж чаддаг. Энэ чанар нь модонд чийг хуримталж гэмтэхээс хамгаалж байдаг. Мөн дуу чимээг маш сайн тусгаарладаг.
Ноос нь чийгийг шингээж авахдаа бага хэмжээний дулаан ялгаруулдаг ба энэ дулааны үйлчлэл нь барилгын доторхи температурыг конденсаци үүсэхээргүй хэмжээнд барьж чаддаг.
Ноосон дулаалгын материал хорт бодис агуулдаггүй тул хүний эрүүл мэндэд хоргүй, барилгын дотор байрлуулахад ямар ч хамгаалалтын хувцас хэрэгсэл шаардагдахгүй, нүд, арьс, амьсгалд нөлөөлөхгүй, байрлуулахад ч хүндрэл гардаггүй онцлогтой.
Ноосны шатах температур 560 ⁰С бөгөөд амархан шатдаггүй. Ямар нэг материалын галд тэсвэрлэх чадвар нь тухайн материалын үндсэн түүхий эдийн химийн бүтцээс хамаарах бөгөөд нүүрстөрөгчийн хэмжээ 30 %-аас илүү байвал галд амар шатдаггүй. Ноосыг шатаахын тулд 25,2 %-ийн хүчилтөрөгч шаардагддаг бол агаарт байгаа хүчилтөрөгчийн хэмжээ 21 % байдгаас ноосыг шатаахад өөрөө унтардаг байна. Европын стандартаар ноос шатамхай чанарын Е зэрэглэлд, нэмэлт зэрэглэлийн s1 (бараг утаагүй), d0 (дөлтэй дусал үүсэхгүй) материалын группд багтдаг байна. Гал түймрийн үед хүмүүс гол төлөв утаанд амьсгал боогдсон, дөлтэй дусалд түлэгдсэн байдаг тул нэмэлт хоёр зэрэглэл тогтоосон байдаг.
Ноосоор хийсэн дулаалгын материал дуу чимээг эрдэс хөвөн дулаалгын материалтай харьцуулахад 21 дицебаллаар илүү бууруулдаг.
Ноос нь формальдегид, диоксид, нитроген, хүхрийн давхар исэл зэрэг бодисуудыг шингэж, сарниулдаг болохыг эрдэмтэд туршилтаар баталжээ.
Үүний зэрэгцээ ноос бол жинхэнэ байгалиас гаралтай, байнга нөхөн сэргээгдэж байдаг, өөрөөр хэлбэл бага зардлаар бий болдог төдийгүй хэзээ ч дуусашгүй (хонь байсан цагт) түүхий эд юм.
Хонины ноосон материал нь хэрэглэж дууссаны дараа хаягдахад газрын хөрсөнд шингэж бордоо болон хувирна.
Ийм олон давуу тал байгаа хэдий ч сул тал бас бий. Энэ нь ноосон материал нь хортон шавжийн үржих таатай нөхцөл болох тухай юм.
Иймд хонины ноосоор барилгын дулаалгын материал үйлдвэрлэхийн тулд хортон шавьж болон шаталтаас хамгаалах нэмэлт боловсруулалт хийх шаардлагатай байгаа юм. Энэ асуудлыг шийдэхийн тулд судлаачид идэвхийлэн ажиллаж байна.