Хүнсний хаягдал тосноос дизель түлш
“Бидний хоол хүнсэндээ хэрэглэдэг амьтан болоод ургамлын гаралтай тосноос дизель хөдөлгүүрт тохирох түлшийг гарган авдаг нэгэн компани үүд хаалгаа нээгээд удаагүй байна. Цэвэр түлш” ХХК салбартаа анхдагч бөгөөд өөрсдийн бололцоонд тулгуурлан байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй бүтээгдэхүүнийг гарган авчээ. Тэдний энэхүү бүтээгдэхүүнийг олон улсад био дизель түлш хэмээн нэрлэдэг.
"Цэвэр түлш"-ийнхэн био дизель түлшээ герман технологиор европ стандартын дагуу гарган авдаг гэнэ.
Бүтээгдэхүүний чанарыг туршилтаар үндэслэн баталгаажуулсан бөгөөд нь Европийн холбооны биодизель түлшний EN 14214 стандарт, Монгол улсын биодизель түлшний MNS 6381:2013 стандартын шаардлагыг хангаж чаджээ.
“Цэвэр түлш” ХХК-ийн хамт олон одоогоор биодизель түлшээ барилга, зам тээвэр, уул уурхайн компаниудад гэрээгээр нийлүүлж байгаа ч энэхүү бүтээгдэхүүн нь дизель хөдөлгүүртэй авто машинд ч хэрэглэх боломжтой юм.
Олон улсад улирлын байдлаас шалтгаалан био дизель түлшийг дангаар нь болон ердийн дизель түлштэй тодорхой хувиар хольж хэрэглэдэг. Харин манай улсын хувьд 2 жилийн туршилт судалгааны үр дүнд доорх маягаар ашиглах зүйтэй гэж үзсэн байна.
Хийн ялгаруулалт
Био дизель түлшний хамгийн чухал давуу тал бол хорт хийн ялгаруулалт ердийн дизель түлштэй харьцуулахад маш бага түвшинд байдаг. Олон улсын “Байгаль орчныг хамгаалах агентлаг”-ын /EPA/ хийсэн туршилтын үр дүнг харьцуулж үзвэл
(үзүүлсэн хувь нь, ердийн дизел түлштэй харьцуулж гаргасан ба + бол нэмэгдсэн, - бол буурсан үзүүлэлт)
Гүйцэтгэл
Биодизель түлшээр ажиллаж буй хөдөлгүүрийн хүч, ажиллах хугацаа, ачаалал даах чадвар, гүйцэтгэлийн үзүүлэлт ердийн түлштэй ижил түвшинд байдаг. Гэвч био дизель түлш нь тослог чанар өндөртэй тул моторыг тосолж автомашины эдэлгээг уртасгахын зэрэгцээ түлшинд 2%-ийн хэмнэлт гаргадаг байна. Олон улсын “Байгаль орчныг хамгаалах агентлаг”-ын /EPA/-н тайланд В-20 түлш нь ердийн түлштэй харьцуулахад 1 галлон буюу 4,56 литер түлш нь 1 милл зайд /1,6 км ойролцоогоор/ 0,9-2,1% -н хэмнэлттэй байдаг. Харин энэ үзүүлэлт В-100 био дизель түлшинд 4,6%-10,6% байна.
Хортой байдал
Санамсаргүй, болгоомжгүй байдлаас био дизель түлшийг асгахад байгальд харьцангуй бага эрсдэлтэй бөгөөд ердийн түлштэй харьцуулахад 4 дахин хурдан байгальд задардаг. Ноцох температур өндөр тул энгийн гал /шүдэнзний оч/ -д тэсэрч дэлбэрэх аюулгүй.
"Цэвэр түлш"-ийнхэн био дизель түлшээ герман технологиор европ стандартын дагуу гарган авдаг гэнэ.
Бүтээгдэхүүний чанарыг туршилтаар үндэслэн баталгаажуулсан бөгөөд нь Европийн холбооны биодизель түлшний EN 14214 стандарт, Монгол улсын биодизель түлшний MNS 6381:2013 стандартын шаардлагыг хангаж чаджээ.
“Цэвэр түлш” ХХК-ийн хамт олон одоогоор биодизель түлшээ барилга, зам тээвэр, уул уурхайн компаниудад гэрээгээр нийлүүлж байгаа ч энэхүү бүтээгдэхүүн нь дизель хөдөлгүүртэй авто машинд ч хэрэглэх боломжтой юм.
Олон улсад улирлын байдлаас шалтгаалан био дизель түлшийг дангаар нь болон ердийн дизель түлштэй тодорхой хувиар хольж хэрэглэдэг. Харин манай улсын хувьд 2 жилийн туршилт судалгааны үр дүнд доорх маягаар ашиглах зүйтэй гэж үзсэн байна.
- 5-р сараас 10 сарыг дуустал В-20 (20 хувь нь биодизель түлш, 80 хувь нь ердийн дизель түлш)
- 4-р сар болон 11 сард В-5 ( 5 хувь нь био дизель түлш, 95 хувь нь ердийн дизель түлш)
Хийн ялгаруулалт
Био дизель түлшний хамгийн чухал давуу тал бол хорт хийн ялгаруулалт ердийн дизель түлштэй харьцуулахад маш бага түвшинд байдаг. Олон улсын “Байгаль орчныг хамгаалах агентлаг”-ын /EPA/ хийсэн туршилтын үр дүнг харьцуулж үзвэл
| Ялгаруулалтын төрөл | Биодизель( B-100) | Биодизель( B-20) |
| Нүүрстөрөгчийн дан исэл | -67% | -20% |
| Шатаагүй нүүрс-устөрөгч | -48% | -12% |
| Жижиг хатуу хаягдал | -47% | -12% |
| Азотын оксид | +10% | +2% |
| Хүхэр | -100% | -20% |
| Олон цөмт гидрокарбонууд | -80% | -13% |
| nPAH | -90% | -50% |
| Озон цоологч элементүүд | -50% | -10% |
Гүйцэтгэл
Биодизель түлшээр ажиллаж буй хөдөлгүүрийн хүч, ажиллах хугацаа, ачаалал даах чадвар, гүйцэтгэлийн үзүүлэлт ердийн түлштэй ижил түвшинд байдаг. Гэвч био дизель түлш нь тослог чанар өндөртэй тул моторыг тосолж автомашины эдэлгээг уртасгахын зэрэгцээ түлшинд 2%-ийн хэмнэлт гаргадаг байна. Олон улсын “Байгаль орчныг хамгаалах агентлаг”-ын /EPA/-н тайланд В-20 түлш нь ердийн түлштэй харьцуулахад 1 галлон буюу 4,56 литер түлш нь 1 милл зайд /1,6 км ойролцоогоор/ 0,9-2,1% -н хэмнэлттэй байдаг. Харин энэ үзүүлэлт В-100 био дизель түлшинд 4,6%-10,6% байна.
Хортой байдал
Санамсаргүй, болгоомжгүй байдлаас био дизель түлшийг асгахад байгальд харьцангуй бага эрсдэлтэй бөгөөд ердийн түлштэй харьцуулахад 4 дахин хурдан байгальд задардаг. Ноцох температур өндөр тул энгийн гал /шүдэнзний оч/ -д тэсэрч дэлбэрэх аюулгүй.