Хот төлөвлөлтийн архитектор Н. Тунгалаг: Улаанбаатар хот ирээдүйд эрүүл ногоон хот болно

Хот төлөвлөлтийн архитектор Н. Тунгалаг: Улаанбаатар хот  ирээдүйд эрүүл ногоон хот болно

-       Таны бодлоор Улаанбаатар хот, хот байгуулалтын хувьд хэрхэн хөгжиж ирсэн бэ? Үүнд тухайн нийгмийн улс төрийн байдал хэрхэн нөлөөлж ирсэн бэ?

-       Улаанбаатар хот нь монгол улсын суурин байгуулалын томоохон төвлөрөл болсон төр захиргааны төв, аж үйлвэр, соёл урлаг, сургууль, шинжлэх ухааны бүхийл байгууллагын иж бүрдэл цогцолсон хот бөгөөд эдүгээ улам өргөжин хөгжиж тэлсээр байгаа эртний түүхтэй хот юм. Үүний жишээ нь түүхэндээ анх удаа тусгаар улсаа тунхаглаж Зөвлөлт улсын дэмжлэг туршилгаар барилгын салбар үүссэнээс хойш 1954 онд анх Москва хотноо Улаанбаатар хотын ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулсанаар барилга бүтээн байгуулалтын ажил өрнөсөн. Гэхдээ социализмын  үеийн нэг маягийн зураг төслийг зонхилон хэрэгжүүлсэн дүүрэг, хороолол бүхий хот. Тэрхүү үедээ Азийн цагаан дагина гэгдэж байсанч тухайн үед ямар ерөнхий төлөвлөгөөгөөр хөгжсөнийг баригдсан байгууламжууд  гэрчлэх байх. За тэгээд өнөөдрийн хот төлөвлөлтүүд ч мөн нийгмийн байдал улс төрийн бодлогоор өгсөн үүрэг даалгавар, шийдвэрээс шууд хамаарч байна.

-       2005 онд боловсруулсан 2020-н он хүртэлх хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний онцлог давуу тал юу байсан ба хэрхэн хэрэгжсэн бэ? Мөн хугацаанаас өмнө тодотгол хийх болсон шалтгаан нь юу байсан бэ?

-       2020 оны ерөнхий төлөвлөгөө нь урьд өмнөх ерөнхий төлөвлөгөөнүүдтэй харьцуулахад олон  давуу тал, ач холбогдол бүхий ерөнхий төлөвлөгөө болсон. Жишээ нь гэр хорооллын дахин төлөвлөлт, бүсчилсэн хөгжлийн зарчим гээд ярих зүйл олон бий. Улаанбаатар хотын хүн ам хэт хурдацтай нэмэгдэж байгаа нь тодотгол хийх нэг шалтгаан болсон. Мөн зам тээвэр болон бүсийн хөгжлийн өмнөх төлөвлөлтүүдээ сайжруулах зорилт тавьсан учраас 20 жилийн төлөвлөгөөг хугацаанаас өмнө шинэчилсэн.

-       2020 оны ерөнхий төлөвлөгөөний тодотгол 2030оны ерөнхий төлөвлөгөөгөөр тулгамдаж буй ямар асуудлуудыг хэрхэн шийдвэрлэхээр тусгасан бэ?2030он хүртэлх ерөнхий төлөвлөлтийн онцлог давуу талуудаас...

-       Хамгийн түрүүнд хүрээлэн буй орчны бохирдол, экологийн тэнцвэрт байдлын алдагдлын эсрэг байгаль орчинд ээлтэй хот болгохоор Туул гол дагасан хамгаалалтын ногоон бүсийг амралтын гудам хэлбэртэй хамтатган нэгтгэсэн, туслах дагуул хот суурингуудыг тодотгон тусгасан. Мөн Улаанбаатар хотын төвийн нягтралыг бууруулахын тулд дэд төвүүд гаргасан ба баруун I, баруун II, зүүн, төв гэх мэтчилэн бүсчлэлийн хил хязгаараа нэмж тодотгосон. Шугам сүлжээг  төлөвлөхдөө метроны шугам хэвтээ, босоо тэнхлэгээр төлөвлөсөн нь хотын зам тээврийн түгжрэлийг бууруулах тооцоо хийсэнтэй холбоотой. Мөн гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг үргэлжлүүлж байна гэх мэтчилэн давуу талуудтай, судалгаа тооцооны үндэслэлтэй ерөнхий төлөвлөгөө болсон гэж үзэж байна.

-       2030 оны ерөнхий  төлөвлөгөөнд хот байгуулалтын ямар чиг хандлагыг голлох зорилт болгосон мөн яагаад бүс нутгийн  хүрээг хамрав?

-       Улаанбаатар хотыг олон улсын бизнесийн төв, амьдрахад таатай эрүүл ногоон мөн олон улсын аялал жуулчлалын хот болгон хөгжүүлэх стратегитай байна.  Хүрээлэн буй орчинд бага хохирол учруулах байгаль орчноо унаган төрхөөр нь авч үлдэхийг онцлож төлөвлөлт хийгдсэн. Энэ зорилтын хүрээнд хотын төлөвлөлтгүй хүрээг тэлдэг бус түүнийг бие даасан хэлбэрээр байгуулж болохуйц бүсүүдийг дэд хот, тосгод болгосон тэгэхээр бүс нутгийн нутаг дэвсгэрийг хамарч байгаа юм. Үүнд: байгаль хамгаалалтын бүс, үйлдвэрлэлтийг дэмжих бүс, эрчимжүүлсэн газар тариалан, сүүний бүтээгдэхүүн боловсруулах бүс, мал аж ахуйн бүс гэх мэт.

-       2030 оны ерөнхий төлөвлөгөө хэрэгжих нөхцөл хэр зэрэг бүрдсэн бэ? Хэр зэрэг амьдралтай төсөл болсон бэ?

-       Ерөнхийдөө судалгаа шинжилгээний нарийн үндэслэлтэй, биелүүлэх боломжтой төлөвлөгөө төдийгүй 2020 оны ерөнхий төлөвлөгөөний хэрэгжсэн байдлаас харахад түүний үргэлжэл холбоос хэсэг учраас бүрэн биелнэ гэж бодож байна. Энэ төлөвлөлтийн нийт өртөг нь 24,6 их наяд төгрөг үүнийг зөв оновчтой зарцуулж, хэрэгжүүлэх нь үлдсэн байна.

-       Ярилцлага өгсөнд баярлалаа.

Ярилцсан: Г.Дагиймаа

Холбоотой мэдээ