Музейн барилгуудын шинэчлэл

      Монгол орон 120 сая жилийн турш эх газраараа байгаа ба балар эртнээс өнөөг хүртэлх түүхэн цаг үеийг илтгэсэн түүхийн судар бичиг болохуйц газар билээ. Энэ  ч утгаараа палеонтологи, архелогийн нэн сонирхолтой олдвор, эд өлгийн зүйлээр арвин баялаг бөгөөд тэдгээр нь түүхийн шинжлэх ухаанд үргэлж нээлт хийдэг онцлогтой. Түүнчлэн угсаатны зүйн асар баялаг түүх, соёлын өвтэй, одоог хүртэл идээшлэн бэлчээрлэсээр ирсэн эх газрын ховор ан амьтан, ургамалтай гээд бүх төрлийн музейн үзмэрийн баялаг сантай. Иймд музейн шинжлэх ухаан бүрэн утгаараа хөгжих үндэслэлтэй томоохон салбар юм.

       Соёл, Спорт, Аялал жуулчлалын яам 2012 оны соёл, урлагийн салбарын нэгдсэн үзүүлэлтээрээ Монгол улсын хэмжээнд засаг захиргааны харьяаллаарулс, ороннутгийнчанартай, танин мэдэхүйн 32музей, сургалтын зориулалттай 3музей, төрийн бус байгуллагын болон хувийнэзэмшлийн 8музей,нийт43музей,  225 орон нутаг судлах танхимбайгаа гэсэн статистик мэдээг гаргажээ.Энэ дүн мэдээ нь манай орон шиг арвин үзмэрийн нөөцтэй оронд хэт цөөн музей байгааг харуулж байна. Түүнчлэн улсын хэмжээнд нэг жилд хамгийн их үзэгчдэд үйлчилдэг музей бол “Байгалийн түүхийн музей”. Гэтэл 1924онд үзмэрийн үндсэн хэсгээ бүрдүүлсэн энэ музей1956 онд “Хөдөө Аж Ахуйн Техникум”-ын зориулалтаар баригдсан барилгад 1991 оны 9 сараас 2013 оны 5 сар хүртэл үйл ажиллагаа явуулж байсан юм. Уг барилгыг ашиглахыг Мэргэжлийн хяналтын газрын дүгнэлтийн дагуу хориглосноор музейн үйл ажиллагаа зогсоод байгаа билээ. Үүнтэй холбогдуулан ССАЖЯ “Байгалийн Түүхийн Музей”-н барилгын зураг,төсвийн зөвлөх үйлчилгээний тендерийг 2013 оны 11 сарын 20 өдөр зарласан.

    Харин дуулиан шуугианы эзэн Т.Батаар тэргүүтэй 15 бодит үзмэр бүхий “Би гэртээ ирлээ” үзэсгэлэн Сүхбаатарын талбайд байрлуулсан түр музейд 2013 оны 6 сарын 9 өдөр нээлтээ хийснээс хойш 6 өдрийн дотор “Байгалийн Түүхийн Музей” –г жилд үздэг үзэгчдийн тооноос хол илүү үзэгчдэд үйлчилсэн байна.

Энэ нь музейн шинэчлэл болон дэд ангиллын музей байгуулах эрэлтийг илэрхийлж байгаа юм. Түүнчлэн манай орны үлэг гүрвэлийн олдворууд дэлхийн нийт үлэг гүрвэлийн олдворын 1/6-ийг бүрдүүлдгийн хувьд тусдаа нэгээр зогсохгүй олон музейн барилга байгууламж барих шаардлагатай байгаа. Иймд нэн даруй гадаадаас ирэх 5 Батаар, 2 Сауролофус, угсрагдаагүй хадгалагдаж байгаа 2 Завролоф, Нэмэгтзаур зэрэг арваад тооны аварга том үлэг гүрвэлүүдийн араг ясыг Ленений музейд байрлуулахаар болсон.       

          Мөн ССАЖЯ –ны сайд Ц.Оюунгэрэл2013 оны 1 сард хэвлэлийн бага хурал дээр энэ чиглэлийн музейг “Дундговь аймагт танин мэдэхүйн зориулалттайгаар, Өмнөговь аймагт эрдэм шинжилгээний зориулалтайгаар, Төв аймагт үлэг гүрвэлийн парк хэлбэрээр байгуулах, мөн газрын асуудал шийдэгдчихвэл зураг төслийн ажил эхлүүлнэ” гэж мэдэгджээ.  ССАЖЯ –аас шат дараалан явуулж буй музейн барилгуудын шинэчлэлийн хүрээнд улсын хэмжээний музейнуудын зураг төслийн ажлыг эхлүүлэх зорилттой байгаа билээ. Үүний эхлэл нь энэ оны 11 саын 11 өдрөөс 12 сарын 11 хооронд зарласан “Монголын Үндэсний Археологийн Музей”-нбарилга, байгууламжийн эскиз зургийн нээлттэй уралдаанбөгөөд 16 –ны өдөр ялагчдаа зарлана. Харин үүний дараагаар энэ ондоо багтаан Дүрслэх Урлагийн шинэ музей, Байгалийн Түүхийн Музей, Угсаатны Зүйн музейн аялал жуулчлалын цогцолбор гэсэн гурван музейн концепцийг бэлэн болгож эскиз зургийн уралдаан зарлахаар болжээ.