Мэргэжлийн хяналтын ерөн­хий газрын өргөтгөсөн хуралдаанаар барилгын сал­барт хийсэн хяналт, шал­галтын дүнг хэлэлцлээ. 48 хоногийн хугацаанд Улаанбаатар хотод барьж буй 100 барилгын ажилд хяналт, шалгалт хийсэн байна. Тодруулбал, Сонгино­хайр­­ханаас Баянзүрх хүртэлх хо­тын төвийн зургаан дүү­рэгт барьж буй 92 аж ахуйн нэгжийн барилгыг хам­руулжээ. Харин 100 барилга нь хотхон, хороолол, таун гэх зэргээр 45 цогцолборт хуваарилагдсан аж. Түүнчлэн барилгын ажилд түр ашиглаж буй 53 кран, найман өргүүр цаашид ашиглахаар угсарч буй 26 лифт, 11 урсдаг шатыг хянаж шалгасан байна. 31 байцаагчаас бүрдсэн шалгалтын бүрэлдэхүүн нийс­лэл дэх барилгын ерөнхий гүйцэтгэгч 165, туслан гүй­цэтгэгч 99 байгууллагын ажилтантай уулзжээ. Өргөн хүрээ хамарч, багагүй зөрчил, дутагдал ил­рүүлсэн томоохон судалгааны дүнг нэгтгэж МХЕГ-ын Дэд бүтцийн хяналтын газрын дарга Д.Жаргал хуралдаанд тайлагнасан юм.

“Хурд” компани зураг төслөө мэргэжлийн байгууллагаар батлуулаагүй, ажил эрхлэх зөвшөөрөлгүй нь илэрчээ

       Нийслэлийн хэмжээнд шалгалтад хамрагдсан 45 цогцолбор барилгаас долоо нь барилгын ажил эхлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөлгүй ажиллаж байжээ.
Тухайлбал, СХД-ийн Ханын материалын эцэст иргэн Я.Ганбаатарын барьж буй есөн давхар орон сууц, БГД-ийн 11 дүгээр хороонд “Өлзийт Интертрейд” компанийн 55 айлын орон сууц, СБД-ийн нэгдүгээр хороонд “Индустр” компанийн “Соёмбот өргөө” зэрэг долоон барилга зөвшөөрөл аваагүй гэнэ. Харин 19 цогцолбор барилга нь зураг төслөө мэргэжлийн байгууллагаар магадлуулаагүй, баталгаагүй байж. Энэ нь, барилгын тухай хуулийн гурван ч заалтыг зөрчсөн хэрэг гэдгийг мэргэжилтнүүд тайлбарлалаа. Үүнд, “Түвшин Ундраа”, “Үндэсний бүтээн байгуулалтын корпорац”, “Өл­зийт интертрейд”, “Гэ­зэ­гийн худаг”, “Дельта констракшн”, “Мон Аз”, “Хурд” компани болон иргэн Я.Ганбаатар, Ж.Шуумаржавын барилга, орон сууц багтжээ.
Дараахь компани барилгын ажил эрхлэх зөвшөөрөлгүйгээр ажиллаж байсныг илрүүлсэн. “Мини макс”, “Шинэ их холболт”, “Тепломанта”, “Ук­раэ­лектрон монтаж”, “Есөн бэлчир”, “Хасчийп”, “Чуз”, “Хурд” компанийн үйл ажил­лагаа дээрх зөрчилд хамрагдана. 18 компанийн үйл ажиллагаанд ус, дулаан, цэвэр бохир ус, цахилгаан нийлүүлэгч байгууллагаас техникийн нөхцөл аваагүй зөрчил илэрсэн. Нэр дурдсан дээрх зарим компаниас гадна “Бүрэн өргөө”, “Вайт мүүд лайт”, “Бүргэд констракшн”-ы орон сууцанд мэргэжлийн техникийн нөхцөл гаргаж аваагүй байжээ. Мөн шалгалтад хамрагдсан 11 барилгад талбайн ажлын журнал хөтлөөгүй, хангалтгүй хөтөлсөн, ажлын акт бичээгүй, буруу үйлдсэн зөрчил илэрсэн байна. Барилгын тухай хуулийн 15.1.2 дахь заалтыг зөрчсөн этгээд нь “Бүти тауер” болон иргэн Ц.Отгонбаатар тэргүүтэй 11 гүйцэтгэгчтэй байгууламж оржээ.
Мөн 15 барилга байгууламж зураг төсөл зохиогчийн хяналт хангалтгүй, тогтмол бус байсныг илрүүлж салбарын хуулиас хоёр зүйл заалт зөрчиж буйг сануулжээ. Тухайлбал, СХД-ийн 19 дүгээр хороонд Нэгдсэн эмнэлгийн зүүн талд барьж буй орон сууц, БГД-ийн 11 дүгээр хорооны зургаан давхар, 72 айлын орон сууц тус тус багтаж байгаа юм. Улаанбаатар хотын газар хөдлөлийн өндөр идэвхтэй бүс нутагт барьж буй барилга угсралтын цөөнгүй дутагдал илэрсэн. Жишээ нь, “Алтан орд өргөө” хотхоны 86 айлын орон сууцны барилгын даацын үндсэн хийц буруу хийжээ. Энэ нь тус барилга газар хөдлөлтийн үед бат бэх байдал нь муудна гэсэн үг. Мөн “Мон Аз”, “Индустр” компани, иргэн Ж.Шуумаржавын барьж буй байгууламж нь барилгын давхрын тоо, хийц бүтээцийн үндсэн шийдлийг зөрчиж, өөрчилсөн байна. 45 цогцолбор объектоос ес нь цутгамал төмөр бетон рам, хучилтын бетон зуурмагаас дээж, сорьц авдаггүйг тогтоожээ. Зуурмагийн бат бэх чанарыг итгэмжлэгдсэн лаборатороор тодорхойлуулдаггүй нь барилгын хуулийн “Хүний амь нас, эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй байх” гэх заалтыг илтэд зөрчсөн байжээ.

Барилгын салбарынхан мэргэжлийн хяналтынхнаас муу дүн авлаа

      Улаанбаатарт 2013 оны зургадугаар сарын байдлаар баригдаж буй барилгын ажлын 45 цогцолбор, 100 барилгад хуулиа мөрдөх, мэргэжлийн дүрэм журам баримтлах байдал 62.5 хувьтай байгаа аж. МХЕГ-ын байцаагчдаас бүрдсэн шалгалтын хэсэг тэдэнд хангалтгүй гэх дүн тавилаа. Учир нь, барилгуудын 44.9 хувь нь бага эрсдэлтэй, 45.4 хувь дунд, 9.7 хувь нь ихээхэн эрсдэлтэй аж. Барилгад ашиглаж буй техник хэрэгслийн үйл ажиллагаа ч хангалтгүй бөгөөд 60 хувийн үнэлгээ өгчээ. Шадар сайд Д.Тэрбишдагва шалгалтын дүнг сонсоод “Барилгын салбарт талаас илүү хувь нь их, дунд эрсдэлтэй байгаа нь маш муу үзүүлэлт. Энэ бүхнийг ил болгосон та бүгдийн судалгаа маш сайн байна. Цаашид энэ асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцээд, яаралтай шийд­вэрлэх, Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэх шаардлагатай” гэлээ.

          Улаанбаатар хот дахь барилгын салбар ийнхүү “муу” дүн авах болсон шалтгаан нь барилга угсралтын ажилд шаард­лага хангахгүй арматур, стандартын бус цонх, хаалга, тоосго хэрэглэх, материал, бүтээ­цийг буруу хадгалж ча­на­рыг нь муутгах, бетон цут­гахдаа технологийн ал­даа гаргах, цутгамалын бат бэх байдлыг бууруулах, хэ­рэг­лэж буй материалаа мэр­гэжл­ийн шинжилгээ, тур­шил­­тад оруулдаггүй зэрэг ду­таг­дал аж. Яагаад ийм нөх­­­­цөл байдалд хүрсэн тухай “Барилгын захиалагч, зураг төсөл зохиогч, гүйцэтгэгч бай­гууллагуудын дотоод хяналт сул, инженер техникийн ажилт­­нууд мэргэжлийн мэд­лэг тааруу, барилгын тухай хууль тогтоомж, норм дүрэм, стандартыг чанд мөрддөггүйтэй холбоотой” хэмээн Д.Жаргал тайл­барлалаа. МХЕГ-ын ху­рал­­даанаар шалгалтаар илэр­сэн асуудал, зөрчлүүдийг ан­­хааралдаа авч, тодорхой шийд­вэр боловсруулан эргэн хэ­лэлцэхээр болсон. Энэ үеэр хууль эрх зүйн орчинг ши­нэт­гэх, төрийн ажлын шат да­рааллыг багасгах, ха­риуц­лагын тогтолцоог чангатгах зэрэг санал дэвшүүлж байсан юм.
2010-2012 оны байдлаар барилгын салбарт гарч буй ослын тоо нэмэгдсэн дүн гарчээ. 2012 оны эхний хагас жилд 15 хөдөлмөр аюулгүй байдлыг хангаагүйгээс гарч байсан бол энэ жилийн эхний зургаан сард есөн удаа барилгын осол гарсан гэнэ.
Өмнөх жилүүдийн судалгаанд барилгын ослын дийлэнх хувийг эзлэх шалтгаан нь өндрөөс унах, барилга нурах тохиолдол байжээ. Түүний араас аюулгүй ажилтан аюулгүй ажиллагааны журмаа мэдэхгүй байснаас үүдсэн гэнэ. Цаашид энэ чиглэлд илүү анхаарах шаардлагатай гэж үзээд барилгын инженер, мэргэжилтнүүдийг сургалтад хамруулснаа Д.Жаргал хэллээ.

Эх сурвалж: асса.мн