Байршил: Портланд, Орегон, АНУ

Хэмжээ: 58,700 квадрат фут буюу ойролцоогоор 5,458.55 м² (5 давхар)

Архитектор: ZGF Architects

Захиалагч: First and Pine LLC

Ашиглалтад орсон: 2021

Сертификат: 2024 онд Living Building Challenge (LBC) гэрчилгээг авсан

Орчин цагийн барилгын салбар эрчим хүч хэмнэхээс цаашлаад байгальд ээлтэй, бие даасан, ухаалаг шийдэл бүхий барилга байгууламжуудыг эрэлхийлэх болжээ. Үүний тод жишээ бол АНУ-ын Орегон мужийн Портланд хотын төвд байрлах PAE Living Building бөгөөд дэлхийд анх удаа хөгжүүлэгчээр удирдуулсан, бүрэн “Living Building Challenge” (LBC) гэрчилгээ авсан анхны арилжааны оффисын барилга юм.

Ногоон стандартын оргил Living Building Challenge гэж юу вэ?

Living Building Challenge (LBC) нь барилгын салбарын хамгийн өндөр шаардлага бүхий гэрчилгээний систем бөгөөд барилгын эрчим хүч, ус, хаягдал зэрэг үзүүлэлтүүдийг "net-positive" буюу өөрийн хэрэглээнээс давсан хэмжээнд хангахыг шаарддаг. Түүнчлэн уг стандартад хүний эрүүл мэнд, материалын цэвэр байдал, байгалийн системтэй зохицох зэрэг олон талт шалгуур багтдаг. PAE Living Building барилга нь LBC-ийн 7 үндсэн шалгуурыг дараах байдлаар хангаж, байгаль орчинд ээлтэй, эрүүл, тогтвортой орчин бүрдүүлсэн.

PAE Living Building хэрхэн LBC-ийн 7 шалгуурыг хангасан бэ?

Байршил (Place): PAE Living Building нь байгаль орчинд ээлтэй, тогтвортой байдлыг эрхэмлэн баригдсан. Барилгын байршил нь экосистемд сөрөг нөлөө багатай бөгөөд хөрс, ургамал, амьтдын амьдрах орчинд ээлтэйгээр сонгогдсон. Хотын нийтийн тээврийн сүлжээнд ойр байрласнаар авто машины хэрэглээг бууруулж, нүүрстөрөгчийн ялгарлыг багасгадаг мөн оршин суугчдын өдөр тутмын хэрэгцээг хангах ойр орчны үйлчилгээ, худалдааны төвүүдэд хүртээмжтэй байршил нь амьдралын чанарыг дээшлүүлж чадсан юм. Ойр орчинд олон төрлийн ургамал тарьж, байгалийн олон янз байдлыг дэмжсэн ногоон байгууламжийг бий болгосон нь хүрээлэн буй орчны тогтвортой байдлыг сайжруулдаг. Түүнээс гадна газрын зохистой ашиглалтаар усны эргэлтийг хадгалж, байгаль орчинд ээлтэй тогтвортой барилга болсон.

Ус (Water): Барилга нь 100% борооны усаар хангагддаг бөгөөд дээврээс цуглуулсан усыг 71,000 галлон (268.7 тонн) багтаамжтай нөөцлүүрт хадгалж, шүүж цэвэршүүлэн дахин ашигладаг. Угаалгын бүх системд вакуум-цэвэрлэгээтэй компост жорлон ашигласнаар хүний биологийн хаягдлыг боловсруулж, бордоо болгон хувиргадаг. Энэ нь уламжлалт бохир усны системээс татгалзан, байгалийн усны эргэлтийг дэмжих бүрэн хаалттай хог хаягдлын менежментийн системийг хэрэгжүүлж буй шийдэл юм.

Энерги (Energy): PAE Living Building нь өөрийн хэрэглээнээс 13%-иар илүү сэргээгдэх эрчим хүч үйлдвэрлэдэг. Ингэснээр зөвхөн оршин суугчдын тав тухыг хангаад зогсохгүй, байгальд ээлтэй эрчим хүчний хэрэглээг баталгаажуулдаг. Барилгын дээвэрт 133 кВт хүчин чадалтай нарны самбар, 280 кВт.ц багтаамжтай зай хураагуур бүхий эрчим хүч хадгалах систем суурилуулжээ. Мөн гадна талбайд байрлах 215 кВт-ын нарны PV системийн тусламжтайгаар илүүдэл эрчим хүчийг нийтийн сүлжээнд нийлүүлдэг. Эрчим хүчний хэрэглээний үндсэн үзүүлэлт болох EUI (Energy Use Intensity) нь 51.1 кВт.ц/м²/жил бөгөөд энэ нь тухайн бүс нутгийн худалдааны барилгуудын дунджаас 61%-иар бага хэрэглээтэй гэсэн үг юм.

Эрүүл мэнд ба аз жаргал (Health + Happiness): PAE Living Building нь хүний эрүүл мэнд, сэтгэл санааны тайван байдлыг дэмжих “Health + Happiness” шалгуурыг өндөр түвшинд хангажээ. Барилгын агааржуулалтын систем нь гаднах цэвэр агаарыг үр дүнтэй шүүж, тасралтгүй нийлүүлдэг бөгөөд дотоод орчны хорт бодисуудыг хянаж, шаардлагатай үед автоматаар зохицуулдаг ухаалаг системтэй. Цонхны байрлал нь байгалийн гэрлийг бүх талбайд жигд тархахаар тооцоологдсон ба хүний биологийн хэмнэлийг дэмжиж, ажлын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх зорилготой юм. Дотоод орчны чийгшил, температурыг улиралд тохируулан тогтворжуулснаар амьсгалын замын эрүүл мэндэд ээлтэй нөхцөл бүрдүүлсэн. Ногоон байгууламж нь агаарын чанарыг сайжруулж, стрессийг бууруулан гаднах ногоон орчныг харах боломжийг олгодог. Мөн дотоод засал нь байгалийн өнгө, материал ашиглан тайвшрал, төвлөрлийг дэмжих акустик шийдэлтэй.

Материал (Materials):PAE Living Building нь хорт бодис агуулаагүй, дахин боловсруулах боломжтой “цэвэр” материалыг ашигласан. Тус барилгын материалын шаардлага, ялангуяа Red List-д (хориглосон химийн бодис агуулсан материалын жагсаалт) нийцүүлэх нь хамгийн хүндрэлтэй шалгуур байсан тул баг нь мэргэшсэн зөвлөхүүдтэй хамтран ажилласан. Brightworks болон IES компаниудын Red2Green (R2G) мэдээллийн сангийн тусламжтайгаар материалын менежментийг илүү хялбар болгосон.

Барилгын үндсэн хийцэд FSC гэрчилгээтэй Cross-Laminated Timber (CLT) болон Glulam модыг ашигласнаар:

• Барилгын бүтээн байгуулалтаас үүсэх нүүрстөрөгчийн ул мөрийг 25-30% бууруулсан
• 500 жилийн эдэлгээтэй, газар хөдлөлтийн үед тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулах чадвартай, Seismic Category IV стандартаар (эмнэлэг, галын станцтай ижил) баригдсан

Тэгш байдал (Equity): PAE Living Building нь хүн бүрт хүртээмжтэй, эрх тэгш орчныг бий болгох зарчмаар төлөвлөгдсөн. Нас, хүйс, хөдөлгөөний чадвараас үл хамааран бүх хүний аюулгүй, тав тухтай орчныг хангах зорилготой. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан орц, налуу зам, цахилгаан шат болон таних тэмдэг нь Америкийн Хөгжлийн Бэрхшээлтэй Иргэдийн Хуулийн (ADA) стандартыг бүрэн хангасан. Мөн орон нутгийн иргэдийн оролцоог дэмжиж, олон нийтийн нээлттэй орон зайг бий болгосноор ажлын байр нэмэгдүүлэхэд хувь нэмэр оруулжээ. Барилгын материал, үйлчилгээний худалдан авалтад орон нутгийн үйлдвэрлэгчдийг дэмжиж, нийгмийн шударга байдлыг хангажээ. 

Гоо сайхан (Beauty): PAE Living Building нь байгалийн болон орчны гоо зүйг тусгасан уран бүтээлч дизайнтай. Үүнд:

• Барилгын периметрийн 70%-ийг хамарсан нээлттэй цонхны систем
• Нарны гэрэл, байгалийн үзэмж, ногоон орчныг идэвхтэй ашиглах
• "Deckony" нэртэй цонхны ирмэг дээрх жижиг талбайн зохион байгуулалт
• Орон нутгийн урлаг болон байгалийн сэдэвт дотоод засал

Эдгээр шийдлүүд нь барилгын гоо зүйг сайжруулж, ажиллах орчны тав тух, сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлдэг болохыг судалгаагаар баталсан.

Архитектурын шийдэл

PAE Living Building нь зөвхөн эрчим хүчний оновчтой шийдэл төдийгүй архитектурын уран бүтээл гэж хэлж болно. ZGF Architects-ийн баг түүхэн барилгын хэв маягийг орчин үеийн ухаалаг шийдлүүдтэй хослуулж, барилгын гадаад төрх болон дотоод зохион байгуулалтыг боловсруулсан.

Фасадын дизайн нь ойр орчны барилгуудтай уялдсан, тухайн дүүргийн уур амьсгалтай зохицохуйц өнгө, текстуртай. Модон фасад, том цонхны хослол нь байгалийн гэрлийг нэвтрүүлдэг төдийгүй, өрөө хэт халж тав тух алдагдахаас сэргийлэх байгалийн ухаалаг (пассив) шийдэл болсон.

Барилгын төв гол тэнхлэг дагуух нээлттэй, дулаан уур амьсгал бүрдүүлсэн орон зайнууд нь хэрэглэгчийн тав тух, хөдөлгөөний урсгалыг оновчтой шийдэж, хүн төвтэй дизайны жишээ болсон.

CLT /маш бат бөх, тогтвортой модон хавтан бөгөөд “модон бетон” гэх нь бий/ ба Glulam /бетон, гангийн оронд ашиглаж болдог, налуу, муруй хэлбэртэй модон дам нуруу/ бүтцүүд нь зөвхөн тогтвортой модон материал биш, бүтээлийн гоо зүй, ил гаргасан хийцийн уран хийц болон ажиллаж байгаа нь архитектур-инженерчлэлийн цогц уялдааг харуулдаг.

PAE Living Building нь зөвхөн байгаль орчинд ээлтэй төдийгүй санхүүгийн хувьд ч үр ашигтай барилга юм. Энэ нь 100% хувийн хөрөнгө оруулалттайгаар баригдсан бөгөөд дараах давуу талуудыг үзүүлдэг. 

Санхүүгийн үр ашиг 

• 10% дотоод өгөөж (IRR)
• 10%-ийн түрээсийн үнийн өсөлт
• Барилгын ашиглалтын зардлыг урт хугацаанд эрс бууруулсан
• Ирээдүйд ийм барилгууд зах зээлд үнэ цэнтэй, хөрөнгө оруулалтын шинэ загвар болно гэдгийг харуулж байна

Шагналууд 

• 2022 онд Дэлхийн шилдэг ногоон барилгад олгодог AIA COTE Top Ten Award - ыг авсан. 
• 2022 онд Хотынхоо өнгө төрхийг хадгалж, түүхэн өв соёлоо шингээсэн шилдэг барилгад олгодог DeMuro Award - ыг хүртсэн
• 2022 онд Smart Building of the Year буюу шилдэг ухаалаг барилгаар шалгарсан. Энэхүү шагналыг барилгын салбарт ухаалаг, автоматжуулсан технологийг амжилттай нэвтрүүлж, барилгын гүйцэтгэл, эрчим хүчний үр ашиг, хүний тав тух зэрэг олон үзүүлэлтийг үнэлж олгодог. 
• 2023 онд  ACEC Engineering Excellence Grand Award  шагналыг хүртсэн. Энэ шагнал нь инженерийн өндөр түвшний бүтээл, инноваци, олон талт үр ашиг, техникийн шийдлийг хослуулсан байдлыг үнэлдэг гэдгээрээ онцлог юм. 

Эдгээр нь PAE Living Building-ийг зөвхөн ногоон барилга төдийгүй инженерчлэл, архитектур, инновацын шилдэг загвар гэдгийг харуулж байна.

Дүгнэлт

PAE Living Building бол “барилга” гэдэг ойлголтыг бүр мөсөн өөрчилсөн бүтээл. Энэхүү байшин дэлхийд нэг биш, нэлээн хэд болоосой гэж хүсэхээс өөр аргагүй. 

Хэрэв хотод маань  ийм нэг "амьд барилга" байвал... та тэнд амьдрах уу?