Монгол Улсын барилгын салбар эдийн засгийг хөдөлгөгч нэг хөдөлгүүр болсон салбар юм. Тус салбарт энэ оны эхний улирлын байдлаар 18800 орчим аж ахуй нэгж байгууллага бүртгэлтэй байгаагаас 8500 гаруй байгууллага тогтмол үйл ажиллагаа явуулж байна. Барилга МН нь барилгын салбарт тогтмол үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуй нэгжүүдийг төсөл хэрэгжүүлэгч, импортлогч, гүйцэтгэгч, үйлдвэрлэгч, зураг төсөл гэсэн таван чиглэлээр ТОП 100 аж ахуй нэгж эрэмбэлэх ажил эхлүүлээд байна. Энэ талаар Барилга МН-ийн судлаач Н.Халиунтай ярилцлаа. 

- Барилгын салбарын ТОП 100 аж ахуй нэгж байгууллагыг ямар зорилгоор эрэмбэлж байгаа вэ?

- Барилгын салбарын ТОП 100 аж ахуй нэгжийг эрэмбэлэх нь компаниудыг шинэ жилийн номинаци шиг тодруулах зүйл биш юм. 

Барилгын салбарт идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа 8500 гаруй ААН байгууллага байна. Эдгээр компаниуд дотор олон жил салбартаа үнэнч ажиллаж, хөгжил дэвшилдээ үнэтэй хувь нэмэр оруулж байгаа олон компаниуд байдаг ч  ашиг сонирхол, мөнгө олохын төлөө хэсэг хугацаанд зах зээл рүү ороод гарч байгаа газрууд ч бий. Салбартаа нэр хүндтэй томоохон компаниудыг эс тооцвол хэрэглэгчид барилгын компаниудыг сайн муугаар нь ялгаж салгаж, мэддэггүй. Тийм ч учраас чанаргүй материал нийлүүлэх, цалингаа өгөхгүй хулхидах, барилгаа ашиглалтад оруулахгүй захиалагчдаа хохироох гэх мэт олон асуудлууд үүсэж, салбарын нэр хүнд нийтээрээ унадаг. Хамгийн найдвартай барилгын ямар компани байна вэ, хамгийн чанартай материал нийлүүлдэг ямар компани байна вэ гэдэг асуулт салбар дотроо ч, гаднын хэрэглэгчдийн дунд ч түгээмэл байдаг. Тиймээс ТОП 100 аж ахуйн нэгж байгууллагуудыг эрэмбэлснээр тодорхойгүй, ойлгомжгүй байгаа энэ нөхцөл байдлыг том зургаар нь буюу ерөнхийдөө тодорхой болгоно.

Хамгийн гол зорилго нь барилгын салбарын бодит байдал, хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлохын зэрэгцээ, шилдэг аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагааг үнэлж, хэрэглэгчийн зөв худалдан авалтыг дэмжих, салбарын тогтвортой хөгжлийг сайжруулахад оршиж байна.  Энэ ажил маань нэг удаа болоод өнгөрчих зүйл биш, жил болгон шинэчлэгдэнэ. Ингэснээр компанийн өрсөлдөх чадвар, ахиц дэвшлээ харах нэг боломж бий болж байгаа. 

Илүү өргөн хүрээнд авч үзвэл ТОП 100 -д эрэмбэлэгдсэн компанид итгэх хэрэглэгчид нэмэгдэж, компаниа сурталчлах, ирээдүйн хөрөнгө оруулалт түншлэлийн боломжоо нээх гэх мэт бодит үр дүн бий болно. Зах зээлд томоохон байр суурь эзэлсэн, нэр хүндтэй компаниудыг хүмүүс мэддэг ч, төслийн үр дүн, гүйцэтгэл сайтай өсөн дэвжиж байгаа жижиг дунд бизнес эрхлэгчид маш их бий. Тэднийг зах зээлд таниулах нь чухал санагдаж байна. 

Энэхүү эрэмбэлэх ажил нь  ямар нэг спонсоргүй, 100 хувь хараат бусаар манай компани зохион байгуулж байгаа учраас тухайн компанийн илгээсэн мэдээллийг задруулах, зөвшөөрөлгүй нийтлэх, тараахгүй. Хэрэв манай байгууллагын зүгээс мэдээлэл задруулсан тохиолдолд “Байгууллагын нууцын тухай” хуулийн дагуу хариуцлагаа хүлээнэ.   

- Барилгын салбар дотроо үйл ажиллагааны чиглэл тус бүрд эрэмбэлэх шалгуур үзүүлэлт нь өөр байгаа байх. Эрэмбэлж буй гол шалгуур үзүүлэлтүүд нь юу байгаа вэ? 

- Үйл ажиллагааны чиглэлээс хамаараад шалгуур үзүүлэлт нь ялгаатай. Компани бүрд нэг жилийн хугацаанд хийсэн ажил, олсон ашиг орлого, гүйцэтгэсэн төслийн хэмжээ, тухайн төслийн гүйцэтгэл гэх мэт тоон үзүүлэлтүүдийг шалгуур болгож байгаа. Шалгуур нь зөвхөн олсон ашиг орлогын хэмжээгээр бус гүйцэтгэсэн төслийн хэмжээнээс ч мөн хамаарна. Тухайн төсөл хэр том хэмжээний төсөл вэ, гүйцэтгэл нь хэр байсныг харгалзаж үзэн,  

1. ТОП төсөл хэрэгжүүлэгч 20

2. ТОП гүйцэтгэгч 50

3. ТОП Импортлогч 20

4. ТОП Үйлдвэрлэгч 50

5. ТОП зураг төслийн компани 20 гээд нийтдээ таван чиглэлд 160 компанийг үйл ажиллагааных нь чиглэлээр эрэмбэлнэ.  Нэршлийн хувьд ТОП 100 гэж байгаа ч 160 компани эрэмбэлнэ. Бидний хувьд  барилгын салбарын зах зээлд үйл ажиллагаа эрхэлж буй компаниудаас хамгийн багадаа 1000 компанийн мэдээлэлд үндэслэн чиглэл бүрээр эрэмбэлнэ. Аль болох чанартай, идэвхтэй, өрсөлдөх чадвар өндөр аж ахуй нэгжүүдийг хамруулахыг зорьж байгаа. Ингэснээр судалгааны үр дүнг илүү бодитой, зах зээлийн төлөвийг үнэн зөв тусгасан, бодлого боловсруулахад суурь болохуйц найдвартай мэдээлэл болох үндэс юм. Цаашлаад иргэдийн итгэх итгэлийг нэмэгдүүлж гарсан үр дүн нь үнэн зөв, олон нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдөх магадлал өндөр болно. Судалгаа өргөн хүрээ хамрах тусам ач холбогдол өндөр, үнэн бодитой байх магадлал нь өсдөг.

-Багадаа 1000 компанийн мэдээлэл цуглуулж байж чанартай 160 аж ахуй нэгж шалгаруулна гэлээ. Байгууллагуудын оролцоо хэр идэвхтэй байна вэ? 

- Одоогийн байдлаар мэдээлэл цуглуулах шатандаа явж байна. ТОП100 эрэмбэлэх талаар мэдээлэл цацагдсанаас хойш компаниуд маань идэвхтэй мэдээллүүдээ илгээж байна. Бидний хувьд аль болох өргөн цар хүрээнд, олон компанийг оролцуулан олон улсын жишигт нийцсэн судалгааны аргачлал, бодит гүйцэтгэлийн үнэлгээ, эдийн засгийн үзүүлэлтүүдэд тулгуурлан үр дүнг гаргахыг зорьж байна. Бүртгэлийг 08 дугаар сарыг дуустал хүлээн аваад, мэдээллийг боловсруулах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаа. Тиймээс барилгын салбарт тогтвортой үйл ажиллагаа явуулдаг, цаашид зах зээлд эзлэх байр сууриа бататган, салбартаа төдийгүй олон нийтэд илүү танигдахыг хүсэж байгаа бүхий аж ахуй нэгж байгууллагуудаа идэвхтэй оролцохыг уриалж байна. 

Цугларсан мэдээлэлд тулгуурлан дүн шинжилгээ хийгээд, зөвхөн компанийн нэрсийг эрэмбэлсэн байдлаар олон нийтэд хүргэнэ. 

- Хэрхэн бүртгүүлэх вэ? 

Доор байрлуулсан QR кодыг уншуулаад цахим бүртгэлийг бөглөж илгээхэд л болно. Компанийнхаа үйл ажиллагааны чиглэлийг сонгоод шалгуур үзүүлэлтийн дагуу сүүлийн нэг жилийн хугацаанд хэрэгжүүлсэн төсөл хөтөлбөр, гүйцэтгэлийн мэдээллээ бөглөх юм. Хэрвээ та мэдээлэл задрах эрсдэлтэй гэж үзвэл зайлшгүй бөглөх буюу холбогдох дугаар, компанийн үйл ажиллагааны чиглэлээ бөглөөд явуулахад болох юм. Манай байгууллагын судалгааны албанаас эргээд холбогдох болно.  Мөн barilga.mn платформд хандан илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах боломжтой. 

ТОП 100 АЖ АХУЙ НЭГЖ ЭРЭМБЭЛЭХЭД МЭДЭЭЛЛЭЭ ИЛГЭЭХ БОЛ ЭНД ДАРНА УУ .