Элдэв зөрчил илрүүлж, акт тогтоож, үйл ажиллагааг нь зог­соолоо л гэдэг, мэргэжлийн хянал­тынхан. Тун удалгүй өнөө аж ахуйн нэгжүүд “ажиллаад” л эхэлдэг. Энэ бол манайд бараг уламжлал болсон гэх үү дээ. Цайны газар, үйлчил­гээний байгууллагууд бохир орчинд стандарт хангаагүй байсан бол ариутгал халдваргүйтэл хийж, засч, залруулах маягаар үйл ажиллагаа эрхлэх эрхийг нь сэргээж болдог л байх. Харин засч, залруулж боломгүй бараг л нурааж хаях ёстой хэмээсэн барилга байгууламжийг үргэлж­лүүлээд “сүндэрлүүлээд” бай­даг нь хачирхалтай. Суурь нь даац хангахгүй, нурна гэх шахуу тайл­бартайгаар хаасан гэх барилгыг хэд хоног, сарын дараа үргэлжлүүлээд “өрж” бүр ашиглалтад оруулчихсан гэх тохиолдол цөөнгүй. Хангалтгүй, ха­риуцлагагүйн гай тойрохгүй, дай­рах нь гарцаагүй. Энэ удаад мөн л үйл ажиллагааг нь зогсооно гэж бай­сан Яармагийн авто замын хойд талд Өмнөд Солонгосын “Лэнд кор­порэйшн” компанийн хөрөнгө оруулалтаар орчин үеийн хийц загвар бүхий “Яармаг хотхон”-ы барилгын ажил дахиад “нүргэлж” эхэлжээ. Туул голын эрэгт барьж хотхоны даланг барилгын хог хаман босгосон, шаардлага хангахгүй гэж мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас үйл ажиллагааг нь зогсоож байсан юм.

Энэ хотхон уг нь гэр хорооллын иргэдийг орон сууцжуулах, хо­тын хэт төвлөрөлийг бууруулах зорил­гоор Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийн хүрээнд хийж буй бүтээн байгуулалтын ажлын нэгээхэн хэсэг гэдэг. 

Гэтэл Яармагийн дэнжид газар олдохгүй хэцүүдсэн юм шиг Туулын хөвөө рүү түрж орсон газрыг барилгын хогоор тэгшлэн орон сууцны хотхон байгуулна гэдэг хэний санаа вэ. Муугаар бодоход бишгүй олон аюулыг дагуулж мэдэх талтай. Туул голын усны төвшин дандаа доогуур байна гэж юу байхав, нэг л өдөр үерлэн, саваа дүүрэн мэлтэлзэхэд өнөө “хиймэл” маягаар хашсан далан сэтэрч, барилга нурах, цуурах гээд аюул нүүрлэвэл яана. Эрдэмтэд, судлаачдын хэлж буйгаар нийслэлийн газар нутгийн бүсчлэлээр Эмээлт, Яармагийг газар хөдлөлийн хамгийн идэвхтэй бүс гэдэг. Энэ бүхнийг тооцоололгүй барилгын ажил эхэлнэ гэж юу байхав. Хамгийн наад зах нь барилгын зураг, төслийг боловсруулах, батлах, газар олголт гээд нийслэл болоод төрийн захиргааны удирдлагуудын хаалгыг мөн чиг олон удаа сахиж байж, батлуулдаг юм гэсэн. Энэ бүх шат дамжлага бүрт нэг ч дарга сэтэртэн нь олж харахгүй байна гэж үү.

Өнгөрсөн хавар УИХ-ын нэр бүхий гишүүд, мэргэжлийн хяналтын улсын байцаагч нарын хамт хотхоны барилгын ажиллагаатай танилцаж, барилгын хогоор далан босгосон, бас бус барилгын ажлын стандарт нөхцлийг хангаагүй гэх үндэслэлээр үйл ажиллагааг нь зогсоосон. Гэтэл өнөө хэр үйл ажиллагаагаа үргэлжилсээр. Хяналт шалгалтаар зөрчлийг нь тогтоогоод, зогсоох дүгнэлт гаргасаар атал үгүйсгэж байгаа юм шиг үргэлжлүүлж ажиллаад байгаагийн цаад талд хэнбугайн “давуу эрх” үйлчлээд байна вэ.

Тэр бүү хэл хэний зөвшөөрлөөр газар олгосон талаар тодруулахад нийслэлийн Газрын алба, БОАЖЯ хоёр хоорондоо шийдэлцээд өнгөрөх юм билээ. Зөвшөөрөл олгосон хүн байхгүй атал үйл ажиллагаа эхэлнэ гэдэг мөн том зориг зүрх ээ?

За яах вэ, орон сууцыг хэл амтайхан шиг бариад бушуухан шиг ашиглалтад өглөө гэхэд тухайн орон сууцны оршин суугч иргэдэд тулгарах эрсдлийг хэн үүрэх бол. Хүлээж авснаараа улсын комисс үүрэх үү, барьсан компани хариуцах уу. Начир дээрээ энэ бүхэнд иргэд, оршин суугчдын хохь болоод өнгөрөх байдал удаа дараа гарч байгаа тохиолдлууд цөөнгүй л байгаа. Энэ удаад ганцхан Яармаг хотхоны барилгын ажлын явцын талаар хөндсөн ч гэлээ өөр бусад аж ахуйн нэгжүүдэд бишгүй зөрчлүүд байгааг холбогдох албаныхан хэлж байгаа.

Өнгөрсөн сарын 19-нд Мэргэж­лийн хяналтын ерөнхий газрын даргын зөвлөлийн хурлаар нийслэл хотод шинээр барьж буй барилга байгууламжийн ажилд хийсэн шал­галтын тайланг хэлэлцсэн. Энэ үеэр шалгалтад хамрагдсан 21 ба­рилга байгууламжид нийт 94 зөр­чил илэрснээс 17.8 хувь нь бичиг баримтын, 11.6 хувь нь зураг төс­лийн боловсруулалтад, 47.4 хувь нь угсралтын ажилд, 23.2 хувь нь ба­рил­гын материалын чанар байдалд илэр­сэн зөрчлүүд байгаа талаар мэ­дээлсэн.

 Үүнээс архитектур төлөвлөлтийн даалгаваргүй буюу даалгаврыг зөрчсөн гурав, техникийн нөхцөлгүй нэг, техникийн нөхцөлийн хугацаа дууссаныг сунгуулаагүй найм, зураг төсөлд магадлал хийгээгүй зургаа, зураг төслийг өөрчилсөн гурав, барилга угсралтын ажлыг эхлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөлгүй зургаа, барилга угсралтын ажилд материал, бүтээцийг лабораторийн шинжилгээнд хамруулаагүй 15 барилга байгаа аж. Мөн зураг төсөл нь батлагдаагүй байхад барилгын ажлаа эхэлсэн, чанарын шаардлага хангахгүй материал ашиглаж байсан гэх зөрчлүүд байгаа нь барилгын үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгжүүд хэр том толгойтойг харуулж байх шиг.

 Дээрх зөрчлүүдийн үндэслэлийг ажихад маш ноцтой гэмээр. Гэтэл тухай бүрд нь хэдий хэмжээний акт тогтоосон, хэдэн төгрөгний торгууль ноогдуулсан, зөрчлөө залруулахын тулд тухайн байгууллага арга хэмжээ авах талаар үүрэг болгосон, үйл ажиллагааг нь цуцлах бол холбогдох байгууллагад нь хүсэлт хэзээ гаргасан гээд олон асуулт хариулт байхгүй үлдсэн. Энэ мэтээр хийсэн шалгалтынхаа дүнд эзний ёсоор хариулт байхгүй байгаа нь, өнөөдөр гаргасан шийдвэрээ маргааш хүчингүй болгох вий гэсэн хардлагыг ч дагуулж байх жишээтэй. Энэ бүхэнд Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Р.Содхүүгийн шаардаж буй үндэслэлүүд зөв ч юм шиг. Гэвч шаардаад шаардаад ажил болгож чадаж байгаа болов уу?