Монголын Барилгын Гүйцэтгэгч Байгууллагуудын Холбооны Ерөнхийлөгч, Монгол болон Буриад улсын Гавьяат барилгачин, Зөвлөх инженер Б. Жүгдэр

Барилгын үйлдвэрлэлд шинэ технологи-арга ажиллагаа өргөнөөр нэвтрэн гүйцэтгэж буй ажлын хэмжээ өсөж, улирлын нөлөөллийг багасгах боломж нэмэгдсээр байна. Энэ байдал нь ажиллах хүчнийг тогтвор суурьшилтай, ажилтай, орлоготой байх нөхцөлийг бий болгодог. 

Иргэн хүний эрүүл, аюулгүй орчинд ажиллаж амьдрах нөхцөлийг хангахад техникийн шаардлагад нийцсэн үл хөдлөх хөрөнгө-барилга байгууламж хэрэгтэй ба үүнийг мэргэжлийн удирдлага, инженер техникийн ажилтан, ажилчдын мэргэжлийн ур чадварт суурилан бүтээн байгуулдаг. 

Төрөөс барилгын салбарт баримтлах бодлогын хүрээнд мэргэжлийн сургалтыг хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ, шаардлагатай нийцүүлэн боловсронгуй болгох, шинэчлэх замаар сургалтын чанарыг дээшлүүлж, салбарын хүний нөөцийг нэмэгдүүлэх, чадавхжуулах арга хэмжээ авч зохистой хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих зорилтууд тавигдсан. 

Барилгын мэргэжлийн инженер, техникийн ажилтнуудыг бэлдэх улсын болон хувийн олон сургууль байгаа ба сургууль төгссөн инженер техникийн мэргэжилтнүүдийн мэргэжлийг тасралтгүй дээшлүүлэх, мэргэшүүлэх мэргэжлийн зэрэг дэв олгох ажлыг төр, төрийн бус байгууллагууд хамтран зохион байгуулж, аж ахуйн нэгжүүдэд харьяалагдан ажиллаж буй мэргэжлийн инженер техникийн ажилтнуудын бүртгэлийн системийг цахимжуулж эхэлсэн нь нэг дэвшил юм. 

Барилгын ажил ихээр өрнөдөг улирлуудад талбай дээр ажиллах мэргэжилтэй ажиллах хүчний хомстол улам ихсэж, ур чадвар бүхий мэргэшсэн ажилчид ихээхэн дутагдалтай байгаа ба энэ нь барилгын ажлын гүйцэтгэлийн чанар, хугацаанд муугаар нөлөөлдөг. Салбарын хэмжээнд барилгын үйлдвэрлэл дээр ажиллаж байгаа мэргэжилтэй ажилчдын бүртгэлжүүлэлт хангалтгүй, барилгын ажлын төрлөөр ямар мэргэжлийн, хичнээн ажилчид байдаг болон эрэлт хэр зэрэг байгаа талаар бодитой мэдээлэл байхгүй байна. 

"Статистик мэдээгээр ажилчдын тал хувь нь барилга дээр албан бус буюу бүртгэлгүйгээр хөдөлмөр эрхэлдэг"  

Манай салбар бүрэн хувьчлагдаж ажлын онцлог, олдоц, улирлын нөлөөлөл зэргээс голчлон шалтгаалж ажлын төрлөөр төрөлжсөн бригад болон аж ахуйн нэгжид ажилчид ажиллаж байна. 

Барилгын ажлыг дагнан хийдэг гүйцэтгэгч компаниуд болон ажиллах хүчний нийлүүлэлтээс бусдыг өөрсдөө хариуцдаг томоохон хөрөнгө оруулагчдын ихэнх нь төрөлжсөн бүтэц бүхий бригад, хэсэг, жижиг аж ахуйн нэгжийг хэлцлийн үнэн дээр үндэслэн авч ажиллуулдаг. 

Ажлын төрлөөр дагнан зохион байгуулагдсан бригад, хэсэг, аж ахуйн нэгжийн давуу тал нь тухайн ажлыг технологийн дагуу чанартай гүйцэтгэх, шилжилт хөдөлгөөнийг богино хугацаанд хийх боломж өндөртэй байдаг.

Ийнхүү барилгын үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаанд зохицон бүтээн байгуулалтын ажлыг гүйцэтгэдэг ажиллах хүчний бүтцийг өөрчлөх, нэгтгэх, өөр аж ахуйн нэгжид харьяалуулах гэх мэт үйлдэл хийвэл туйлын буруу болно. Харин гүйцэтгэх ажлын хэмжээ бага, төвөөс алслагдсан, орон нутгийн шинж чанартай ажлуудыг хэрхэн гүйцэтгэх нь тухайн хариуцаж буй байгууллагын асуудал юм. 

Нэгэнт бий болсон бүтцийг хэрхэн, яаж мэргэжлийн, өндөр бүтээмжтэй, хангалттай цалинтай, зохион байгуулалт сайтай болгох талаар төр, төрийн бус байгууллагууд, хувийн хэвшлийнхэн хамтран ажиллах хэрэгтэй. Үүндээ барилгын үйлдвэрлэл дээр ажиллах хүчний хомстол үүсэж буй шалтгаан, ихэнх ажилтнууд яагаад албан бусаар хөдөлмөр эрхэлдэг зэргийг бодитойгоор авч үзэн шалтгааныг тогтоох, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээг төлөвлөх хэрэгтэй юм. 

Ажиллах хүчний бэлтгэн нийлүүлэлт хийдэг болон авч ажиллуулдаг ажлыг хариуцдаг төрийн байгууллага, хувийн хэвшлийнхний уялдаа сул, эрэлтийн бодит бүртгэл, судалгаа бараг байхгүй, түүнчлэн хөрөнгө оруулалтын төлөвлөлт биелэлт хангалтгүй байдаг нь жигд ажиллагааг алдагдуулах нэг нөхцөл болж байна. 

Ажиллах хүчний хөдөлмөрийн үнэлэмжийг зөв тооцох, бүтээл нэмэгдүүлэх чиглэлийн норматив баримт бичгүүдийг шинэчлэх хэрэгтэй. Өнөөдөр барилгын үйлдвэрлэл дээр ажиллаж буй ажилчдын цалинг 50 орчим жилийн өмнөх төсвийн суурь нормыг индексжүүлэн хэрэглэх, хувийн хэвшлийнхэн хэлцэл дээр суурилсан томсгосон үнэ хэрэглэн тооцож байна. Ялангуяа төсвийн хөрөнгө оруулалт болон зээлийн хөрөнгөөр баригдах барилгуудын төсөвт ажилчдын цалин болон удирдлага зохион байгуулалт, даатгал, ХАБЭА-н зардлуудыг оновчтой оруулах хэрэгтэй. 

Энэ оноос Хөдөлмөр зарцуулалтын нэгж хугацааны нормыг Оросын Холбооны Улсын ижил төрлийн нормтой 1:1 гэсэн харьцаагаар авч төсөвт суулгаж байгаа ба мэргэжлийн зэргийн тарифт цалинг шинэчлэн мөрдөхөөр баталсан боловч одоог хүртэл хэрэгжиж эхлээгүй байна. Энэхүү тарифт цалингийн шинэчлэл нь эдийн засгийн уналт, татвар, шимтгэлтэй холбоотойгоор цалин нэмэгдэх хөшүүрэг болохгүй гэж үзэж байна. 

Манай салбарын хөдөлмөрийн бүтээмж (нэг ажиллагчид ногдох бодит ДНБ-ийн хэмжээгээр бодоход) улсын дунджаас бараг 40 гаруй хувиар доогуур байдаг ба энэ нь барилгын үйлдвэрлэлд Олон улсын жишгийн удирдлага, зохион байгуулалтыг бүх шатад хэрэгжүүлэх, ажиллах хүчнийг мэргэшүүлэх, чадваржуулах хэрэгтэйг харуулж байна. 

Ажиллах хүчний хөдөлмөрийн норм, үнэлгээг шинэчлэх, нэмэгдүүлэх талаар олон санал байдаг боловч биеийн хүчийг хамгийн ихээр зарцуулдаг барилгын үйлдвэрлэлийн ажлыг эдийн засгийн боломж муу, үнэ өртөг өснө гэсэн хуучинсаг бодлого, мэргэжлийн ажиллах хүчнээ зөнд нь орхисон алдаа болон уг ажлыг гүйцэтгэх боловсон хүчний нөөц, бүтэц байхгүй шалтгаанаар одоог хүртэл олигтой ахицгүй байна. Иймд ихэнх хөдөлмөр зарцуулалтын нэгж хугацааны нормыг ОХУ-ын 2016 оноос хойш хэрэглэхээр заасан нормоор авсан тул тарифт цалин төсвийн суурь нормыг ОХУ-ын нормын жишгээр шууд аваад хэрэглэж болох юм. 

Монголын барилгын салбар хөгжлийнхөө 95 жилийн хугацаанд техникийн болон технологийн шинж чанар бүхий бараг бүх норм дүрмийг Орос улсын жишгээр хийж, шууд авч хэрэгжүүлж ирсэн ба одоо ч “Барилгын норм, нормативын баримт бичгийн ерөнхий тогтолцоо”-ны заавал мөрдөх баримт бичиг болох “Техникийн зохицуулалт”-ыг тус улсын баримт бичигт үндэслэн боловсруулж байна. Энэ байдлууд нь олон тийш үсчихгүйгээр асуудлыг шийдэх гарц байж болох юм.   

Хөдөлмөр Нийгмийн Хамгааллын Судалгааны Институтээс гаргасан “Хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлтийн биометрийн эрэлтийн судалгаа”-аар барилгад туслах ажилчдын эрэлт хамгийн өндөр хувьтай байна. 

Барилгын гүйцэтгэгч байгууллагууд яагаад туслах ажилчин захиалаад байна вэ? 

Энэ нь туслах ажил их байгаадаа бус төсөв, гэрээнд тусгагдсан ажиллах хүчний хөлс хүрэлцэхгүй учраас өндөр мэргэжлийн ажилчин олныг авахаас зайлсхийж мэргэжилгүй хүмүүс авч буй арга бөгөөд ийм нөхцөлд ажлын чанар, хөдөлмөрийн бүтээмж ямар байх нь ойлгомжтой. Туслах ажилчин авч бага цалингаар ажиллуулахыг хүсэж буй удирдлагуудыг буруутгах үндэсгүй ч энэ нь барилгыг мэргэжлийн бус хүмүүс зонхилон барьж болдог мэт байдлыг бий болгох ба гамшиг дагуулах эрсдэлтэй юм.

Харин тэдгээр барилгад ажиллах сонирхолтой, мэргэжилгүй болон мэргэжлийн бус хүмүүсийг богино хугацааны сургалтад дагалдуулан сургах замаар бэлтгэх боломжтой юм. 

Барилгын ажлыг заавал мэргэжлийн хүмүүс гүйцэтгэдэг, мэргэжлийн бус ажил гэж байхгүй гэсэн ойлголтод бид нэгдэх хэрэгтэй. Дээд болон техникийн боловсролтой ажилтнууд, мэргэжлийн боловсролын сургууль төгссөн ажилчид тогтвортой ажил эрхлэхгүй байгаа шалтгааныг хариуцлагатай нь холбож хөдөлмөрийн үнэлгээний шударга зарчим тогтоож чадаагүйтэй холбоотой. 

Барилгын үйлдвэрлэл дээр ажиллаж буй мэргэжлийн ажилчдыг тогтвор суурьшилтай ажиллуулахад хувь хүн, бригад хэсэг, аж ахуйн нэгжийн бүртгэлжүүлэлт ач холбогдолтой гэж үзэж байна. 

1. Ажилчдаа бүртгэлжүүлэх ажлыг эхлэх 

Ажилчдыг бүртгэлжүүлэх ажлыг “Монголын Барилгачдын Нэгдсэн Холбоо” нэлээд хэдэн жилийн өмнөөс санаачлан эхлүүлэх оролдлого хийсэн боловч төрийн тодорхой дэмжлэг дутсанаас хэрэгжээгүй. Мөн сүүлийн үед олон улсын төсөл хөтөлбөрийн шугамаар бүртгэлийн программ хангамж төрийн болон төрийн бус байгууллагууд хэд хэдийг хийсэн ч мөн л ашиглагдаагүй байна. 

Салбарын яамны зүгээс тусгайлан ажлын хэсгийг төр, ТББ-ын оролцоотойгоор саяхан байгуулан салбарын хэмжээний мэргэжлийн болон мэргэжилтэн, ажиллах хүчний эрэлт нийлүүлэлтийн бүртгэл судалгааны ажлыг зохион байгуулах зорилгоор яамны холбогдох албан тушаалтнууд төрийн бус байгууллагуудын төлөөлөл орон ажиллаж эхэлж байна. 

Ажиллах хүчний мэдээллийн сан нь мэргэжилтэн - ИТА, мэргэжлийн ажилчид гэсэн хоёр тусдаа байх бөгөөд мэргэжилтэн - ИТА-ны бүртгэл мэдээллийн сангийн программ хангамж хийгдэн ажиллаж эхэлсэн ба өгөгдлийн сангийн бүртгэл үргэлжлэн явагдсаар байна. 

Бүртгэл мэдээллийн санг үүсгэснээр тухайн бүртгэлд хамрагдсан ажилчин, бригад хэсэг, аж ахуйн нэгжид ямар ашигтай болох улмаар Олон улсын жишгийн дагуу үйлдвэрлэл, хөдөлмөрийн зохион байгуулалтыг оновчтой болгох, ажлын чанарыг сайжруулах, бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд хэрхэн нөлөөлөхийг голчлон бодолцох ёстой юм. 

Энэхүү мэдээллийн санг бүрдүүлэх өгөгдлүүд нь маш энгийн бүртгэлийн системтэй мөн зайлшгүй бүртгэлд хамрагдах шаардлага бүхий байх нь зүйтэй юм. Ажилчдын бүртгэл мэдээллийн энэхүү программ хангамжийг салбарын дотооддоо ажиллах хөдөлмөрийн биржийн үйл ажиллагаатай холбож өгвөл программын ашиглалт, хөгжүүлэлт байнгын ажиллагаанд чухал нөлөөтэй ба улсын бүртгэлийн болон бусад шаардлагатай цахим системүүдтэй холбох байх гэж үзэж байна. 

2. Үндэсний Ажил Мэргэжлийн Ангилал Тодорхойлолт (YAMAT-08)-д барилгын үйлдвэрлэлийн ажилтай холбоотой мэргэжлийн ангилал, нэршлийг шинэчлэн тогтоож кодлон холбогдох төрийн байгууллагаар баталгаажуулах ажил хийгдэж байна. 

“Монголын Барилгын Салбарын Ажилчдын Үйлдвэрчний Эвлэл”-ийн Холбооны идэвхтэй үйл ажиллагаа, яамны хариуцсан ажилтнууд, мэргэжлийн холбоодын оролцоотойгоор энэхүү ажлын эцсийн хэлэлцүүлгүүд хийгдэн энэ оны эцсээр батлагдана гэж найдаж байна. 

3. Үндэсний Ажил Мэргэжлийн Ангилал Тодорхойлолт (YAMAT-08)-ийн дугаарлалт, кодлолт батлагдсанаар Барилгын ажилчдын мэргэжлийн стандартыг салбарын төрийн бус байгууллагууд, мэргэжлийн холбоодын оролцоотойгоор шинэчлэн тогтоох шаардлагатай. Энэхүү ажил нь Мэргэжлийн боловсролын сургалтын шинэчилсэн хөтөлбөрүүд, үйлдвэрлэлд нэвтэрч буй шинэ технологи, арга ажиллагаа болон хувь хүний мэдлэг ур чадвар, хандлагыг илэрхийлэх шаардлагыг тусгасан байдлаар шинэчлэгдэх хэрэгтэй юм. 

Барилгын ажилчдын мэргэжлийн стандартыг шинэчлэн тогтоох ажил нь ажилчдын мэргэжлийн ур чадварыг үнэлэх тестийн суурь болох тул холбогдох байгууллагууд анхааралдаа авч яаралтай эхлүүлэх хэрэгтэй байна. 

4. Ажилчдыг бүртгэлжүүлэх ажлын явцад мэргэжлийн ур чадварыг нь үнэлгээний төвөөр үнэлүүлэх, баталгаажуулах ажил хийгдэнэ гэж ойлгож байна. Энэ ажилтай холбогдуулан 

• Барилгын өргөн мэргэшлийн ажлыг төгс хийж чаддаг мэргэжлийн үнэмлэхгүй ажилчдад тухайн мэргэжлээр нь нэмэлт мэдлэг олгох богино хугацаатай сургалт;
• Мэргэшлийн зэрэг төвшингөө ахиулахыг хүссэн ажилчдад нэмэлт мэдлэг олгох богино хугацаатай сургалт;
• Ур чадварын үнэлгээний тестийн хангалтын богино хугацааны сургалт;
• Шинээр барилгын мэргэжил эзэмшихийг хүсэгчдэд (Жишээ нь: барилгын газар шуудууны нүх ухагч, нягтруулагч, түр шат тавцан угсрагч, барилгын хог ангилагч, ус чийг тусгаарлагч, оосорлогч угсралтын гэх мэт) мэргэжлийн ажлуудаар богино хугацааны сургалт зэргийг мэргэжлийн холбоод дээр зохион байгуулах бололцоотой юм. 

Ажилчид бүртгэл мэдээллийн нэгдсэн санд хамрагдсанаар тухайн хүн, бригад хэсэг, аж ахуйн нэгжид доорх эерэг үр дүнг үзүүлэх боломжтой юм. Үүнд: 

• Хөрөнгө оруулагч, түүний төлөөлөгч, төслийн удирдагч, ерөнхий гүйцэтгэгчтэй эрсдэлийг хуваалцсан шударга гэрээг байгуулж зохион байгуулалттай, хариуцлагатай ажиллах санхүүжилтээ зуучлагчаар дамжуулахгүйгээр авах;

• Мэргэжлийн өндөр ур чадвартай ажиллаж чадсанаар хөдөлмөрийн биржээр дамжин зуучлалын хөлсгүйгээр ажлаар байнга хангагдах бололцоо бүрдэх ;
• Байнгын ажилтай байснаар нийгмийн болон эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, тэтгэвэр, тэтгэмж, даатгалд хамаарах боломж бүрдэх;
• Гэрээний эрх зүй, биелэлтээр өмгөөлөл, зөвлөгөө авах; 
• Өөрийн мэдлэг ур чадвар хандлагаа байнга дээшлүүлэх чадамжийн сургалтад үе шаттайгаар хамрагдах; 
• Хувийн болон бригад хэсэг, аж ахуйн нэгжийн үнэлэмжийг бодитой харуулах боломж бүрдэх; 
• Баталгаатай мэргэжлийн үнэмлэхтэй болсноор гадаад орон, Олон улсын төсөл, томоохон бүтээн байгуулалтад ажиллах боломжтой болох; 

Ажилчид бүртгэл мэдээллийн нэгдсэн санд хамрагдсанаар барилгын салбарт доорх эерэг үр дүнг үзүүлэх боломжтой юм. Үүнд: 

• Барилгын үйлдвэрлэл дээр ажиллагсдын бүртгэл мэдээллийн нэгдсэн сантай болж хөрөнгө оруулалтыг төлөвлөх, хуваарилах зүй зохистой ашиглахад ахиц гарна;
• Бүх ажиллагсад албан салбарт ажиллаж төсөв шимтгэл бүрдүүлэлтэд нөлөөлнө;
• Ажиллах хүчнээр хангахад төр хувийн хэвшлийн хоорондын харилцаа, хандлагад томоохон өөрчлөлт гарч эрэлт, нийлүүлэлтийн зохистой харьцаа, чанарт анхаарна;
• Барилгын үйлдвэрлэлд төслийн удирдлагын тогтолцоог хэрэгжүүлэх, БНбД, БД, стандартыг мөрдүүлэх, гэрээний оролцогч талуудын хариуцлагыг дээшлүүлэх ажилд томоохон ахиц гарна;
• Бүтээн байгуулалтын үнэ цэнийг өсгөх, тэнд ажиллагсдын хүч хөдөлмөрийг зөв үнэлэх бололцоо бүрдэнэ гэж үзэж байна.
• Барилгын үйлдвэрлэл дээр ажиллагсдын тогтвор суурьшил, мэргэжлээрээ ажиллах нөхцөл бололцоог хангах, аж ахуйн нэгжүүдээ өөд нь татахад төр захиргааны байгууллагуудын зүгээс дээд шатны байгууллагуудад асуудал оруулах, мэргэжлийн холбоод, төрийн бус байгууллагуудын оролцоотойгоор  хамтран шийдвэрлэх олон асуудал байна. 
• Барилгын үйлдвэрлэлийн ажил эрхэлж буй хувийн хэвшлийн томоохон байгууллага-хөрөнгө оруулагчид нь төлөвлөлт, гүйцэтгэлийн ажилд хяналт тавихдаа Олон улсын жишгийн төсөл удирдах тогтолцоог өөрийн нөхцөлдөө тохируулан хэрэгжүүлж гүйцэтгэгчидтэй хэлцлийн үндсэн дээр үнэ тохирон ажиллаж байна. Төсвийн хөрөнгө оруулалттай барилгууд дээр энэ ажил хийгдэхгүй байна. 
• Худалдан авах ажиллагааны журам, ажил гүйцэтгэх тендерийн жишиг баримт бичиг зэрэг Сангийн яамнаас 10-аад жилийн өмнө боловсруулж дараа нь нэмэлт өөрчлөлт оруулсан гэх баримт бичгүүдийг дахин хянан үзэж барилгын үйлдвэрлэлийн ажилд тохируулах байдлаар оролцогч талуудын эрх үүрэг, хариуцлагын тогтолцоог олон улсын жишигт нийцүүлэх шаардлагатай байна. 
• Хөрөнгө оруулалт, зураг төсөв, техникийн асуудал нь дутуу шийдэгдсэн барилгуудыг тендер зарлан барих үйл ажиллагааг бүрмөсөн зогсоох санал оруулах
• Манай улсад зээл олгох, олон жилээр төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж буй олон улсын зарим байгууллага, банк хамгийн хямд үнэ, хамгийн богино хугацаа гэсэн шаардлага тавьж тендер зарлан гэрээнд оролцогч талуудын үүрэг хариуцлага, эрсдэл хуваах зарчим, үнэ өртөг, хөдөлмөрийн үнэлгээнд бага анхаарч олон улсын жишгээр ажиллахгүй байгааг анхаарч асуудал тавих
• Сангийн яамнаас батлан гаргасан худалдан авах ажиллагаа, тендерийн жишиг баримт бичгийн загвар, заавруудыг нийслэл, хот, орон нутаг, барилгын захиалгын ажил эрхэлдэг яам, бусад газрууд тендерт оролцогчийн эрх ашгийг харгалзахгүйгээр өөртөө тохируулан өөрчлөх, ямар ч санал оруулахгүйгээр гэрээний Ерөнхий болон Тусгай нөхцөлийг тулган гүйцэтгэгчээр гэрээнд гарын үсэг зуруулж авдаг байдал нийтлэг байгааг хянан үзэх 
• Барилгын төсөв зохиох зааврыг баталсан БНбД-81-95-12*/2020/-ыг хүчингүй болгон удирдлага зохион байгуулалт, ХАБЭА-н зардлууд, даатгал, техникийн хяналтын болон зураг төсвийн үнэ, ашгийн норм, ажилчдын цалин, бусад дайвар зардлуудыг хэрхэн тогтоох талаар барилгын ажилд оролцогчдын саналыг тусгасан байдлаар дахин боловсруулж мөрдөх хэрэгтэй байна. 

Барилгачид бид салбарынхаа нэр хүнд, үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх асуудалд ихээхэн анхаарах хэрэгтэй байна. Барилгын ажил удааширдаг, чанар муутай, төлөвлөлт тааруу, үнэ өндөр гэх мэт олон санал, гомдол хэрэглэгчид тавьдаг. Ялангуяа ажлын чанарын асуудал гүйцэтгэгч нарын гол анхаарал хандуулах ёстой сэдэв юм. Тухайн ажлыг хариуцан гүйцэтгэж буй мэргэжлийн ажилчин нь ажлын технологийн мэдлэгтэй, ур чадвар бүхий, гүйцэтгэлээ өөрөө хянаж чаддаг байх шаардлагатай болж байна. 

Мэргэжлийн ажилчдын хийж буй ажилд гүйцэтгэлийн явцад нь техник, технологийн хяналтыг тавьж, зохих журмын дагуу баталгаажуулах, дотоод хяналтын тогтолцоог хэвшүүлэх нь бүх шатны гүйцэтгэгч байгууллагуудын үүрэг юм. 

Монголын Барилгын Гүйцэтгэгч Байгууллагуудын Холбооноос 2021 онд гүйцэтгэгч компани, бригад, хэсэг, аж ахуйн нэгжийн удирдлагад зориулсан барилгын ажил болон удирдлагын зааварчилгаа бүхий гарын авлагуудыг эрхлэн хэвлэмэл болон цахим хэлбэрээр гарган нийтийн хүртээл болгож байна. 

Түүнчлэн барилгын өргөн мэргэжлийн есөн төрлийн ажлаар “Барилга угсралтын ажлын чанарын удирдлага, техникийн баримт бичиг” БД болон төслийн удирдлага, оролцогч талуудын үүрэг хариуцлага, барилгын талбайн эмх цэгцээр “Барилгын талбайн дүрэм” БД-г боловсруулан хэлэлцүүлгийн шатанд байна. 

Цаашид барилгын инженерийн хангамжийн болон гадна тохижилтийн ажлуудаар Барилгын дүрэм боловсруулах ба ингэснээр барилгын ажлын бүх шатны гүйцэтгэгчид ажлын төрлүүдээр одоо үеийн шаардлагад нийцсэн технологийн зааварчилгаа, хяналтын систем зэргийг тусгасан зөвлөмжийн шинж чанар бүхий материалтай болох юм. 

Төрөөс барилгын салбарт баримтлах бодлогын баримт бичиг болон цахимжуулах ажлын хүрээнд барилгын зураг төсөлд BIM загварчлалыг нэвтрүүлэх ойрын үед ажлын тоо хэмжээ бодох, хугацааны төлөвлөлтийн ажилд цахим программууд ашиглах, үнэ өртөг тогтоох программ хангамжуудыг шинэчлэхэд салбарын мэргэжлийн холбоод санал бодлоо нэгтгэн хамтран ажиллах шаардлаагтай байгаа юм.