Дэлхийн хамгийн их чингэлэгтэй боомтууд

Дэлхийн хамгийн их чингэлэгтэй боомтууд
       Монгол улс далайд гарцгүй орон хэдий ч БНХАУ-ын нутаг дэвсгэрээр далайд гарах, буцах, дамжин өнгөрөх тээврийн тухай хэлэлцээрийг хоёр улс 1991 онд анх байгуулж байсан юм. Уг  хэлэлцээрээр зөвхөн БНХАУ-ын Тяньжин боомтыг ашиглаж, олон улсын худалдаа хийх эрхтэй байсан. Харин  одоо Хятадын зүүн хойд болон хойд нутгуудын далайн боомтуудаар далайд гарах шинэ гарц нээгдэж, “Дандон”, “Базиан”, “Жинжоу”, “Инкоу”, “Чинхандоу”, “Хумхуа” гэсэн зургаан боомтыг ашиглаж байна. Ингээд дэлхийд алдартай, хамгийн их чингэлэг бүхий 10 боомтыг танилцуулъя.

1. СИНГАПУР УЛС, СИНГАПУР ПОРТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 471 сая тн
•Чингэлгийн зам: 25 сая TEU
Сингапур боомт нь ердийн, чингэлэгтэй, задгай ачаа зэрэг төрөл бүрийн их хэмжээний ачааг ачиж, буулгадаг. Сингапур далайн боомтын захиргаа нь боомтын эрх бүхий
байгууллага, зохицуулагч, үндэсний далайн боомтын төлөөлөгч, төлөвлөгөө гаргагчийн үйл ажиллагаа, боомтын хөгжилд хяналт тавьдаг. Уг боомт нь Jurong Port Pte Ltd; PSA Corporation зэрэг хэд хэдн терминалын оператортой.
Нийт тээвэрлэлтийн даацын хэмжээ, шилжүүлэн ачилтаараа дэлхийн хамгийн их ачаалалтай боомтод, чингэлгийн тээвэрлэлтээр дэлхийд 5 дугаарт, дэлхийн газрын тосны нийлүүлэлтийн тал хувийг гүйцэтгэдэг гэсэн зарим эх сурвалжууд бий. Өнгөрсөн жил далайн боомтын захиргаанаас дараагийн 15 жилд Сингапур боомтыг далайн судалгаа болон хөгжүүлэлтийн төв цэг болгох зорилготой байгаагаа илэрхийлсэн юм.

2. ХЯТАД УЛС, ШАНХАЙ БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 368 сая тн
•Чингэлгийн зам: 28 сая TEU
Шанхай боомт нь Wusongkou, Waigaogiao, Yangshan боомт гэсэн 3 бүст хуваагддаг. Энэ нь чингэлгийн бус терминал бөгөөд гол түгэээлтийн бүсийн үйл ажиллагааг
Huangu голын эрэг дээр орших терминал Yangste голын хөндийгөөр явуулдаг. Yangste голын бүс нь хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэрийн бааз суурин дээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг учир тээврийн гол төв болохоос гадна Хятад улсын гадаад худалдааны хамгийн чухал гарцуудын нэг болдог. Сүүлийн жилүүдэд 21685 TEU-ийн чингэлэг ачиж, буулгах боломжтой автомат чингэлгийн талбай зэрэг шинэ технологиудыг  хэрэгжүүлж байна.

3. ХОНГ КОНГ, ХОНГ КОНГ БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 245 сая тн
•Чингэлгийн зам: 23 сая TEU
Хонг Конг боомт нь дэлхий дээр хамгийн цөөхөн байдаг хувийн хэвшлийн өөрсдөө санхүүжүүлж, үйл ажиллагаагаа явуулдаг олон улсын гол боомтуудын нэг юм.
Энэ боомт нь тээвэрлэлтийн хөдөлгөөн, ачаа болон зорчигч тээвэрлэдгээрээ дэлхийн хамгийн ачаалалтай боомтуудын нэгт багтдаг. Хамгийн хурдацтай үйлдвэржилт явагдаж байгаа бүсүүдийн нэгт Хонг Конгийн чингэлгийн урсгалын 70% явж байгаа нь Хятад улсын өмнөд хэсэгрүү нэвтрэх маш чухал цэг болж байгаа юм. Энэ нь Хонг Конгийн нийт ачааны 88% нь бөгөөд дэлхийн 500 гаруй чиглэлд 7 хоног бүр 450 чингэлгийн үйлчилгээ үзүүлж байгаагаараа дэлхийн нийлүүлэлтийн хэлхээнд салшгүй үүрэгтэй юм.

4. ХЯТАД УЛС, ШЕНЗЕН БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 199 сая тн
•Чингэлгийн зам: 21 сая TEU
Шензен боомт нь Хонг Конгийн зэргэлдээ Pearl Rive Delta-ийн өмнөд хэсэгт орших Хятад улсын Guandong аймгийн нутагт байрладаг. Уг боомт нь 1979 – 2004 онд Shekou, Chiwan, Mawan, Yantian, Dongjiaotou, Fuyong, Xia-dong, Shayuchong, Neihe зэрэг боомтуудын дэд бүтцийн барилга, байгууламжийг барихад 30 гаруй сая юаны хөрөнгө оруулалтыг хийж байсан. Одоогийн байдлаар 140 зогсоол байгаагаас 51 нь 10000 буюу түүнээс дээш жингийн даацтай зогсоолтой юм. Боомтын эргийн нийт урт 22км гаруй бүгд жилд 83764 сая тонн ачааг ачиж, буулгах боломжтой. Уг боомтод 39 тээврийн компани, ОУ-ын чингэлгийн 131 зам, Pearl River Delta-ийн газар нутаг дах 21 салаа замуудын чиглэлд ажиллаж байна.

5. ӨМНӨД СОЛОНГОС УЛС, ПУСАН БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 199 сая тн
•Чингэлгийн зам: 21 сая TEU
Пусанд 1978 онд 3 чингэлгийн боомт нээснээс хойш дэлхийн хамгийн ачаалалтай боомтуудын нэг болтлоо хөгжиж байна. Жилд 13,2 сая TEU чингэлэг ачиж, буулгадаг
гэсэн сурвалж бий. Пусан боомтын захиргаа нь 1995 оноос хойш 2011 он гэхэд Зүүн Өмнөд Азийн ОУ-ын логистикийн төв боомт болно гэсэн зорилгоор 9,154,2 тэрбум воны төсөвтэй “Пусан Шинэ Боомт” төсөл хэрэгжүүлсэн. Шинэ боомтод 30 хөлөг онгоцонд максимум 50.000тн ачаа ачиж, буулгах зэрэгцээ зогсоолтой. Пусан боомтын хойд хэсэг нь нийт 50,000тн ачааны ихэнх хэсгийг буюу 18 онгоц, ачааны
жингээр үзвэл 6,14 сая тн ачааг ачиж, буулгадаг байна. Харин бусад боомтуудын хувьд орон нутгийн зах зээлийн бүтээгдэхүүнд чиглэж ажилладаг. Пусан загасны хоршоо
нь улсынхаа нийт далайн бүтээгдэхүүний борлуулалтын 30%-ийг буюу 800тн бүтээгдэхүүнийг Пусан боомтын өмнө хэсэгт бүрдүүлдэг байна.

6. НИДЕРЛАНД УЛС, РОТТЕРДАМ БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 385 сая тн
•Чингэлгийн зам: 9.8 сая TEU
Хойд тэнгис рүү шууд чиглэн байрладаг Роттердам боомт нь Европын хамгийн том боомт юм. Жилд 400 гаруй сая тн барааг ачиж, буулгахаас гадна дэлхийн 1000 гаруй
боомттой хуваарьт үйлчилгээ явуулдаг. Боомтыг дагасан аж үйлдвэрийн талбай 40км гаруй буюу 10.000 га талбайг эзэлдэг. Үүнд, химийн бодис, хүдэр, шингэн ачаа, хуурай
ачаа, тээврийн хэрэгсэл, хурдан мууддаг болон энгийн ачаа зэрэг багтана.

7. АРАБЫН НЭГДСЭН ЭМИРАТ УЛС, ДУБАЙ БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 130 сая тн
•Чингэлгийн зам: 10,6 сая TEU
Дубай боомт /ДБ/ нь 2005 онд байгуулагдсан бөгөөд ДБ-ын захиргаа, ОУ-ын ДБ-ыг нэгтгэж, Дубайн Rashid боомт, Jebel Ali боомтуудад хяналт тавьж ажилладаг бөгөөд Ойрхи Дорнод дах хамгийн том боомт юм. 2008 онд ДБЗахиргаа бүх ачааны процессыг Rashid болон Jebel Ali боомтруу шилжүүлсэн гэдгээ мэдэгдэж байжээ. Rashid боомт нь далайн терминал болон хотын эргийн газрын холимог ашиглалтын  бүс юм. Jebel Ali боомт нь баруун өмнөд хэсгээс 35км-ийн зайд, нэг сая хавтгай дөрвөлжин метр бүхий 134км2 гаруй чингэлгийн талбайг багтаасан байдаг. Чингэлгийн буудлын 17400м2-ыг битүү агуулах, 200.000 м2-ыг ил агуулах, 2695
м2-ыг хурдан мууддаг бүтээгдэхүүнд зориулсан агуулах эзэлдэг. Мөн боомт нь Дубайн олон улсын нисэх онгоцны буудлын ачааны хэсэгтэй холбогдсон байдаг.

8. ТАЙВАНЬ УЛС, ГАОСЮН БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 149 сая тн
•Чингэлгийн зам: 10.2 сая TEU
Гаосюн боомт нь Тайвань улсын өмнөд хэсэгт оршдог улсынхаа хамгийн том боомт юм. Засгийн газрын Тээврийн яамны хэлтэс болох Гаосюн боомтын товчоо уг боомтод
хяналт тавьдаг. 100 гаруй зогсоол, 65 агуулах, 929.000тн ачаа хадгалах транзит саравчтай. Мөн 2200га бүхий ган тээрэм, нефть химийн цогцолборыг багтаасан боомтод Lin-hai аж үйлдвэрийн парк ч ойр байрладаг аж.
9. ГЕРМАН УЛС, ГАМБУРГ БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 140.4 сая тн
•Чингэлгийн зам: 9.7 сая TEU
Гамбург боомт нь Elbe голын эхээс 110км-ийн зайд оршдог. Герман улсдаа хамгийн том, Европ тивдээ хамгийн томоороо 2-т ордог байна. Eurogate чингэлгийн терминал,
HHLA чингэлгийн терминал Tollerort, HHLA чингэлгийн терминал Burchardkai, HHLA чингэлгийн терминал Altenw-erder гэсэн 4 чингэлгийн терминалтай. Терминал тус бүр дээр тухайн зах зээлийн эрэлт, хөлөг онгоцны хэмжээ болон төслийн, шингэн, хорогддог, задгай, хэсэгчилсэн ачаанд зориулсан 42 нэмэлт терминалтай.

10. АНУ, ЛОС АНЖЕЛЕС БООМТ
•Нийт ачааны хэмжээ: 59.4 сая тн
•Чингэлгийн зам: 6.75 сая TEU
Лос Анжелес дах San Pedro Bay-ийн эргийн дагуу 69км үргэлжилдэг боомт юм. Ойролцоогоор жилд 190 сая орчим долларын ачааг ачиж, буулгадаг бөгөөд 2002 онд боомтын аюулгүй байдлын хэлтэс террорист халдлагын эсрэг аюулгүйн боомтыг бий болгосон төдийгүй далайн эргийн эрчим хүчийг ашигласан анхны чингэлгийн боомт юм. Цахилгаан эрчим хүч ашиглахын оронд эргийн цахилгаан эрчим хүчийг ашиглаж, боомтод чингэлгийн онгоцуудыг байрлуулах замаар дулаан ялгарлыг бууруулдаг байна.

Холбоотой мэдээ